Taylandning mu'awin bash ministiri 48 Uyghurning mesiliside xelq'ara kishilik hoquq pirinsipigha emel qilidighanliqini bildürgen
2025.01.31
Taylandning mu'awin bash ministiri hem dölet mudapi'e ministiri pumtam wichayacha (Phumtam Wechayacha) taylandta tutup turuluwatqan 48 Uyghurning ishini bir terep qilishta, xelq'ara kishilik hoquqni qoghdash pirinsipigha emel qilidighanliqi heqqide wede bergen.
Taylandning “Dölet” (The Nation) namliq in'glizche xewer tori 30-yanwar élan qilghan bu xewerde déyilishiche, pumtam wichayacha 30-yanwar küni qilghan sözide, tayland hökümitining 2013-yildin buyan tutup turuluwatqan 48 Uyghur musapirning ishlirini bir terep qilishta xelq'ara kishilik hoquq nizamigha emel qilidighanliqini, shundaqtimu ular taylandqa qanunsiz kirgen iken, taylandning qanuni boyiche bir terep qilidighanliqini bildürgen. U yene ötken 10 yilda héchqandaq Uyghurni xitaygha qayturmighanliqini éytqan.
Pumtam wichayacha taylandtiki 48 Uyghurning mesilisini hel qilish üchün, taylandning igilik hoquq qanuni, kishilik hoquq qanuni we xelq'ara qanun-kélishimlerge asasen bir layihe tüzidighanliqini bildürgen. U mundaq dégen: “Eng muhimi, xelq'ara qanun'gha ri'aye qilish we kishilik hoquq mesilisini oylishishtur. Endishe qilmanglar, tayland hökümiti héchkimni xeterlik jaygha qayturmasliq pirinsipigha dawamliq emel qilidu”.
29-Yanwar küni tayland kéngesh palatasi kishilik hoquq komitéti taylandning mu'awin bash ministiri pumtam wichayacha bilen körüshüp, 48 Uyghurning mesilisi toghruluq hökümet pilanini anglaydighanliqini bildürgenidi.
Xitaygha qayturulush xewpige duch kelgen 48 Uyghurning ehwali yéqindin buyan gherb döletliri we xelq'ara kishilik hoquq teshkilatlirining endishisini qozghighan bolup, 1-ayning 17-küni kishilik hoquqni közitish teshkilati bayanat bérip, tayland hökümitini 48 Uyghur musapirni xitaygha qayturmasliqqa chaqirghan؛ eger ular xitaygha qayturulghan teqdirde uzun muddetlik qamaq jazasi, ten jazasi we öltürülüsh xewpige uchraydighanliqi toghruluq agahlandurush bergenidi.