Пирезидент доналд трампниң йеңи һөкүмәт тәшкилләш қәдими хитайға сәлбий тәсир көрситишкә башлиған
2024.11.12
Америка пирезиденти болуп қайта сайланған доналд трамп, хитайни изчил тәнқидләп келиватқан икки сиясәтчини йеңидин тәшкилләйдиған һөкүмитиниң муһим орунлириға тәйинлимәкчи болуватқан болуп, бу әһвал икки дөләтниң кәлгүси бир нәччә йилда мунасивәтлириниң техиму яманлишидиғанлиқидин бешарәт бәрмәктә икән.
“бломберг хәвәрлири тори” ниң 12-ноябир бәргән хәвиридә ейтилишичә, пирезидент доналд трамп америка кеңәш палата әзаси марко робийони американиң ташқи ишлар министири, авам палата әзаси майк валтиз (Mike Waltz) ни америка дөләт хәвпсизлики мәслиһәтчиси, авам палата әзаси әлис стефаник (Elise Stefanik) ни американиң б д т да турушлуқ баш әлчиси қилип тәйинлимәкчи болған. Уларниң һәммиси хитай компартийәсини хәтәрлик күч дәп билидиған вә хитай билән мурәссә қилмайдиған сиясәтчиләр икән.
Пирезидент доналд трамп сайламниң алдида хитай маллиридин алидиған таможна беҗини 60 пирсәнткә чиқиридиғанлиқини елан қилғаниди. Униң пирезидент болуп сайланғандин кейинла коммунист хитайни тәһдит дәп билидиған сиясәтчиләрни һөкғүмәтниң муһим орунлириға тәйинлимәкчи болуши, униң хитайға тутидиған кәскин сияситиниң йөнилишини көрситип бәргән.
Иқтисадшунасларниң мөлчәрлишичә, бу әһвал дунядики әң чоң иқтисадий гәвдиләр болған америка билән хитайниң ташқи сода мунасивитини техиму начарлаштуруп, дуняниң кәлгүси иқтисади вә сияситидә зор давалғушларни мәйданға кәлтүридикән. Әмәлийәттә бу давалғуш һазирдин башлап көрүлүшкә башлиған болуп, 12-ноябир күни хоңкоң базиридики хитай пай чәклири шиддәт билән чүшүп кәткән, хитай ширкәтлириниң пай чәклириниң чүшүш нисбити 3 пирсәнттин ешип кәткән.
Хәвәрдә ейтилишичә, пәқәт җумһурийәтчиләрла әмәс, бәлки тесланиң хоҗайини, дунядики биринчи бай елон маск қатарлиқ карханичиларму пирезидент доналд трампни қоллаватқан болуп, униң хитайдики тесла завути вә милярд долларлиқ сода мәнпәәти кәлгүсидә қандақ хирисларға дуч келиду, доналд трамп буни қандақ бир тәрәп қилиду, техи ениқ әмәс икән. Йәнә келип, елан маск хитай баш министири ли чяңниң қоллишиға еришкән карханичи болуп, буму америка билән хитай оттурисидики һоқуқ-сода мунасивитини мурәккәпләштүрүвәткән. Хитай компартийәсиниң баш секретари ши җинпиң доналд трампни тәбриклигәндә, икки дөләтниң пайда тапса тәң тапидиған, зиян тартса тәң тартидиған дөләтләр икәнликини алаһидә әскәрткән болуп, пирезидент трампниң бу мүшкүлатни қандақ сиясий тактика вә парасәт билән һәл қилидиғанлиқи диққәт нуқтиси кәлмәктә.