Pirézidént tramp “Tik-tok” ni chekleshni 75 kün kéchiktürdi

Amérikaning 47-nöwetlik pirézidéntliq wezipisige olturghan donald tramp ish bashlighan birinchi künila “Tik-tok” ni chekleshni 75 kün kéchiktüridighan memuriy buyruq imzalighan. Bu heqte chiqqan xewerlerde éytilishiche, donald tramp bu arqiliq xitay bilen sodilishish hemde “Tik-tok” ni amérika bilen xitayning shérikchilikidiki shirketke aylandurushni pilanlighan.

Bash ishtabi xitayda bolghan “Tik-tok” xitay kompartiyesi bilen baghlinishliq ikenliki we amérikagha singip kirip xitaygha paydiliq teshwiqatlarni qiliwatqanliqi, amérika puqralirining, bolupmu yash-ösmürlerning pisxik saghlamliqini buzuwatqanliqi bilen eyiblinip kelgenidi.

2024-Yil amérikadiki ikki partiye maqullighan “Chet el küchlirining kontrolluqigha taqabil turush qanun layihesi” shu yili 4-ayda sabiq pirézidént jow baydinning imza qoyushi bilen qanun'gha aylan'ghanidi. Mezkur qanun'gha asasen, “Tik-tok” 2025-yil 19-yanwardin bashlap amérikagha sétilish yaki amérikada cheklinish teqdirige duch kelgenidi.

CNN Torining 20-yanwar bergen xewirige qarighanda, pirézidént donald tramp “Tik-tok” ni chekleshni 75 kün kéchiktürüsh buyruqini imzalighanliqi üchün, amérika edliye ministirliqi “Chet el küchlirining kontrolluqigha taqabil turush qanuni” ni derhal ijra qilmaydiken. Chünki mezkur qanun pirézidéntqa bu qanunni öz qarari boyiche ijra qilish hoquqi bergen iken. Bu sewebtin, 19-yanwar küni 14 sa'et taqilip qalghan tiktok 20-yanwar chüshtin kéyin qayta échilghan.

Pirézidént tramp “Tik-tok” ni chekleshni kéchiktürüsh heqqidiki buyruqqa bergen chüshendürüshide, “Tik-tok” ni tuyuqsiz toxtitip qoyghanda, qarshi terep bilen muwapiq kélishim hasil qilishning teske toxtaydighanliqini, uni chekleshni kéchiktürgende yéngi hökümetning u mesilini muwapiq bir terep qilishigha purset yaritilidighanliqini bildürgen.

Xewerde déyilishiche, pirézidént trampning “Tik-tok” ni chekleshni kéchiktürüsh buyruqi amérika dölet mejlisining qarshi turushigha uchrash éhtimali bar iken. Qanun belgilimiside, peqet “Tik-tok” ni amérikagha sétish küntertipi dawam qiliwatqan mezgildila pirézidéntning uni chekleshni uzartish hoquqi bolidiken. Halbuki, “Tik-tok” ning béshidiki xitay emeldarliri “Tik-tok” ni amérikagha sétishni xalimaydighanliqini bildürüp kéliwatqan bolup, buning özimu “Tik-tok” ning xitayning “Mexpiy qorali” ikenlikini, waqti kelgende amérika bilen bolghan söhbette kozir qilip qollinidighanliqini körsitidu, dep qaralmaqta.