Нури түркәлниң аниси америка һөкүмитиниң ярдимидә вашингтонға йетип кәлди
2024.12.02
“ню-йорк вақти гезити” ниң 2-декабирдики хәвиридә ейтилишичә, америка хәлқара диний әркинлик комитетиниң сабиқ рәиси, адвокат вә кишилик һоқуқ паалийәтчиси нури түркәлниң аниси хитайдин йолға чиқип, америка тәвәсидики пәрзәнтлири билән җәм болған.
Хәвәрдә дейилишичә, бир һәптә бурун хитай сақчилири нури түркәлниң қәшқәрдики аилисигә берип, аниси айшәм мамут ханимни йүк-тақилирини йиғиштуруп, сақчилар билән биллә меңишни ейтқан. Айшәм мамут ханим худди башқа уйғурларға охшаш лагерға яки түрмигә елип кетилип, нәччә йиллар из-дерәксиз йоқ қиливетилиш еһтималиниму хиял қилған. Күтүлмигәндә у төт күндин кейин америкаға келип, 20 йилдин буян көрүшәлмигән икки оғли вә нәврилири билән көрүшкән.
Алдинқи һәптә америка билән хитай һөкүмити өзара мәһбус алмаштурған болуп, хитай һөкүмити үч нәпәр америка пуқрасини қоюп бәргән. Икки дөләтниң келишимигә асасән, хитай һөкүмити йәнә бу тутқунларға қошуп айшәм мамут ханим вә башқа икки уйғур (уларниң бири америка пуқраси) ниң хитайдин айрилип, америкаға келишигә қошулған. Бу, хитай һөкүмитиниң америка һөкүмитиниң тәлипигә бинаән, 2005-йил рабийә қадирни қоюп бәргәндин кейин, йәнә бир қетим уйғурларниң хитайдин айрилип америкаға келишигә йол қоюши һесаблинидикән.
Хәвәрдә ейтилишичә, уйғур кишилик һоқуқ паалийәтчилириниң вәтәндики аилә әзалири билән көрүшәлмәслики узундин буян еғир мәсилә болуп қалған болуп, америка һөкүмити бу мәсилигә изчил көңүл бөлүп кәлгән. Сабиқ пирезидент доналд трамп, җүмлидин пирезидент җов байдин хитай рәиси ши җинпиң билән көрүшкәндә нури түркәлниң анисини америкиға йолға селип қоюшни икки қетим тилға алған.
Хәвәрдә, нури түркәлниң ата-аниси билән җәм болуш үчүн көрсәткән тиришчанлиқлири вә анисиниң бу қетим хитайдин қутулуп, америкаға келәлишидики арқа көрүнүшләр баян қилинған болуп, һәр тәрәплимә дипломатлар, һөкүмәт әмәлдарлири вә сиясйонларниң үзлүксиз тиришчанлиқи нәтиҗисидә ахири бу қетимлиқ җәм болуш әмәлгә ашқан.