Uyghur amérika birleshmisi xitayni 5-iyul ürümchi weqesining heqiqitini ashkarilashqa chaqirdi
2015.07.03
5-Iyul ürümchi weqesining 6 yilliqida Uyghur amérika birleshmisi bayanat bérip, xitayni weqening heqiqitini ashkarilashqa chaqirdi.
Amérika Uyghur birleshmisi bayanatida “Xitay hökümiti 2009-yili 5-iyul weqesining yüz bérish sewebini we bu mezgilide, xitay saqchiliri we armiyisining sherqiy türkistanda élip barghan basturushida ölgen we ghayib bolghan Uyghurlar heqqide toxtilishtin özini qachurup kelmekte. Metbu'atlarning 2009-yildiki 5-iyul ürümchi weqesige da'ir xewerlerni bérishini tosup, xelq'ara musteqil tekshürüsh ömikining weqening heqiqitini tekshürüshini dawamliq ret qilip kelmekte. 5-Iyul qirghinchiliqi heqqide uchur tarqatqanlarni türmilerge solimaqta. Xitay hökümiti eyni chaghdiki weqe heqqide dunyagha jawab bérish kérek” dégen.
Amérika Uyghur birleshmisining re'isi alim séyitof ependi, metbu'atlargha bergen bayanatida, xitay hökümitining 5-iyulda öltürülgen Uyghurlar we da'iriler teripidin tutqun qilinip ghayib qiliwétilgen Uyghurlarning uruq-tughqanlirigha jawab bérishini telep qilip, “5-Iyul weqesi yüz berginige 6 yil boldi, emma xitay hökümiti eyni chaghda tinch namayish qilip öz teleplirini otturigha qoyghan, qolida ömürning sunuqi bolmighan Uyghurlarni zor türkümde herbiy qoshunni yötkep kélip, éghir qorallarni ishlitip basturdi. Weqede öltürülgen, tutqun qilin'ghan we ghayib bolghan Uyghurlar sani dunyani chöchütidu. Ghayiblarning ata-aniliri uruq-tughqanliri bolsa hazirgha qeder ölgen we ghayib bolghan qérindashlirining ehwalidin xewersiz turmaqta” dégen.
2009-Yildiki 5-iyul ürümchi weqesining 6 yilliqi munasiwiti bilen dunya Uyghur qurultiyining orunlashturushida, herqaysi döletlerde muhajirette turuwatqan Uyghurlar namayish we yighilishlarni ötküzüp, xitaydin Uyghurlargha qaritilghan basturushni toxtitishni telep qilmaqta.