Muhajirettiki Uyghurlar “24-Noyabir ot apiti” ge naraziliq bildürüsh namayishi qildi
2022.11.29
Ürümchi shehiride 24-noyabir küni yüz bergen ot apitide köpligen Uyghur ahalisining köyüp ölgenliki muhajirettiki Uyghurlar üchün yene bir zor shum xewer bolghanliqi melum. Shu sewebtin dunyaning herqaysi jayliridiki Uyghurlar özliri turushluq döletlerde oxshimighan shekillerde naraziliq namayishi teshkillep, özlirining qayghusini hemde xitay hökümitige bolghan ghezep-nepritini ipadilidi.
Amérika paytexti washin'gton shehiridiki bir qisim Uyghur jama'iti “Amérika Uyghur birleshmisi” ning teshkillishi bilen 26-noyabir küni kechqurun “Linkolin xatire sariyi” aldigha toplinip “Sükütte sham yéqish” pa'aliyiti ötküzdi. Namayish ehli xitay hökümitining bu qétimqi ot apitige tutqan mu'amilisini qattiq eyiblesh bilen birge xitay hökümitige qarshi sho'arlarni towlidi. Shundaqla otta köyüp ölgen Uyghurlar üchün ghayibane du'a qilindi.
28-Noyabir küni chüshtin burun “Sherqiy türkistan milliy oyghinish herikiti” ning uyushturushi bilen bir qisim Uyghurlar amérika tashqi ishlar ministirliqi aldigha toplinip naraziliq namayishi qildi. Namayishchilar xitay hökümitining irqiy qirghinchiliqini eyiblesh, “Sherqiy türkistanning musteqilliqi” ni qolgha keltürüsh, xitay hökümitining bu qétimqi ot apiti keltürüp chiqarghan ölüm-yétimdiki jawabkarliqini sürüshte qilish, xelq'ara jem'iyetning xitay hökümitige téximu éghir bésim qilishi qatarliq témilar boyiche sho'ar towlidi.
28-Noyabir küni chüshtin kéyin kanadadiki Uyghur pa'aliyetchilerdin memet toxtining teshkillishi bilen ottawa uniwérsitétida naraziliq namayishi ötküzüldi. Namayishchilar “24-Noyabir ot apiti” ni qattiq eyiblesh bilen birge shu küni mezkur uniwérsitétqa ziyaretke kelgen xitay bash elchisi song péywuning kanada hökümitini eyiblesh mezmunidiki sözlirige reddiye berdi. Shundaqla mezkur uniwérsitétning wasitilik halda Uyghur qirghinchiliqigha shérik bolghanliqini tenqidlidi. 27-Noyabir kechqurun wankuwér shehiridiki bir qisim Uyghurlar we saymon frayéz uniwérsitétining oqughuchiliri “Sükütte sham yéqish” pa'aliyiti arqiliq ürümchi ot apitide hayatidin ayrilghanlargha matem bildürdi.
Bu xildiki naraziliq namayishi awstraliyedimu teshkillendi. 27-We 29-noyabir künliri sidnéy we adélayd shehiridiki bir qisim Uyghurlar naraziliq namayishi uyushturup, “24-Noyabir ot apiti” ning kélip chiqishi hemde aqiwitini qattiq eyiblidi. Dunya Uyghur qurultiyining re'isi dolqun eysa bashchiliqidiki xizmet guruppisigha qoshulup awstraliyege kelgen lagér shahitliri ayrim-ayrim söz qilip, xitay hökümitining qirghinchiliq qilmishliri heqqide qisqiche melumat berdi.
Bu xildiki yene bir qétimliq naraziliq namayishi 29-noyabir küni kech sa'et yettide nyu-york shehiridiki xitay konsulxanisi aldida ötküzülüsh pilanlan'ghan bolup, bundaq naraziliq namayishliri dunyaning herqayisi jaylirida dawamliq uyushturulmaqta.