UHRP Ning yéngi doklati Uyghur ayalliri duch kéliwatqan diniy zulumlarni pash qildi

Washin'gton shehiridiki Uyghur kishilik hoquq qurulushi (UHRP) 1-féwralda élan qilghan “‛qur'an‚ ögen'genlikke 20 yilliq qamaq: Uyghur ayalliri we diniy ziyankeshlik” témisidiki doklat Uyghur diyaridiki diniy zulumning tashqi dunyagha anche melum bolup ketmigen yene bir yüzini namayan qilip berdi.

Proféssor reychil xarris we musteqil tetqiqatchi abduweli ayupning birleshme emgiki süpitide wujudqa kelgen bu doklatta Uyghur diyaridiki diniy étiqad saheside keng kölemde ijra qiliniwatqan türlük zulumlar, basturush we teqibleshler sistémiliq bayan qilin'ghan. Shuning bilen birge Uyghur büwiler we bashqa sahediki ayallarning diniy pa'aliyet we diniy kimlik sewebidin jinayi ishlar boyiche jazagha tartilishi höjjetlik ispatlar asasida bayan qilin'ghan.

Proféssor reychil xarris bu heqte söz qilip: “Bu doklat Uyghur ayalliri duch kéliwatqan nöwettiki diniy ziyankeshlik heqqide tepsiliy melumatlar bilen temin étidu. Nurghun Uyghur ayalliri kichik waqitlirida ‛qur'an‚ ögen'genliki üchünla éghir qamaqqa höküm qilin'ghan. Xitay hökümiti bolsa diniy sahediki yétekchilik rolini üstige alidighanliki ayallarning hemmisini lagérlargha yaki türmige qamighan” dégen.

Uyghur kishilik hoquq qurulushining diréktori ömer qanat bu heqtiki bayanatida “Bu doklat Uyghur ayalliri duch kéliwatqan zulum we ziyankeshlikni dunya miqyasida eyibleshning zörür boluwatqanliqini körsitidu. Bu xil ziyankeshlik mahiyette jinsiy xorluq, mejburiy tughmas qiliwétish we mejburiy xitaylargha toylashturush bilen birlikte xitay hökümiti ijra qiliwatqan qirghinchiliqtiki merkiziy wasitilardin bolup qalghan” dep körsetken.

Doklatta yene herqaysi hökümetler, parlaméntlar, ayallarning heqlirini qoghdash jem'iyetliri we bashqa puqrawi jem'iyetlerge Uyghur ayalliri duch kéliwatqan diniy ziyankeshlikke qarshi turush yolidiki bezi tewsiyelermu alahide orun alghan.