Uyghur diniy ‍ölimaliri xitayning diniy teshwiqatlirigha “Qoral” qilinmaqta

Xitay hökümiti nöwette barghanséri yuquri pellige élip chiqiwatqan “Islam dinini xitaychilashturush” shu'ari türlük shekillerde ijra qiliniwatqan bolup, yéqinda buni Uyghur diyaridiki bir qisim Uyghur diniy ölimalar we imamlarning aghzidin bayan qilish teshwiqat pa'aliyiti élip barghan.

Xitay bashqurishidiki “Shinjang géziti” ning 29-iyuldiki xewiride éytilishiche, nöwette Uyghur diyari boyiche “Shi jinpingning shinjangni ziyaret qilghandiki sözining rohini öginish” dolquni ewj alghan bolup, diniy sahemu buningdin chette qalmighan. Buningda “Islam dinini xitaychilashturush” ning muhimliqi merkiziy téma bolghan. Ürümchi noghay meschitining imami möhtirem shérip bu heqte söz qilip: “Hazir shinjangdiki diniy étiqad erkinlikini ötmüshtiki héchqandaq bir dewr bilen sélishturghili bolmaydu. Biz bash sékrétarning telipini mehkem este saqlap, din bilen sotsiyalizimni maslashturushqa, shuningdek her sahe ammisini partiye we hökümet etrapigha zich uyushturushqa türtke bolimiz,” dégen.

Xitay hökümitining nöwettiki diniy siyasetlirini aqlash mezmunida mexsus söz qilghan kishilerning yene biri Uyghur aptonom rayonluq islam jem'iyitining re'isi, islam inistitutining mudiri abdureqip tömürniyaz bolup, u: “Partiyemiz hazir islam dinining saghlam tereqqiy qilishigha zor derijide köngül bölüwatidu. Biz diniy oqutush sépide munewwer oqughuchilarni terbiyelep, bash sékrétarning ümidini ré'alliqqa aylandurimiz,” dégen.

Halbuki, muhajirettiki diniy alimlar ati'izimni asas qilghan sotsiyalizim bilen islam dinining bir yerge kelmeydighanliqini köp qétim tekitligen idi. “Zémistan” zhurnilining bash muherriri marko réspénti (Marco Respinti) özining yéqinqi obzor maqaliside, “Xitay hökümitining ‛islam dinini xitaychilashturush‚ dégini mahiyette islam dinini pütünley yoqitishtin bashqa nerse emes,” dep körsetken idi.