Dunya Uyghur qurultiyi: “Doppa Uyghur milliy medeniyet kimlikining muhim belgisi”

Muxbirimiz erkin
2019.05.06

Dunya Uyghur qurultiyi 5‏-may küni twétérda bayanat élan qilip, Uyghurlarning doppa bayrimini tebrikligen.

Bayanatta, muhajirettiki Uyghurlarning her yili 5‏-may küni doppa bayrimini tebriklep kéliwatqanliqi, doppa Uyghurlarning bash kiyimi bolupla qalmay, uning yene “Uyghur milliy medeniyet kimlikining muhim bir belgisi” ikenliki tekitlen'gen.

Doppa bayrimi Uyghur jem'iyitide 2009‏-yili yüz bergen 5‏-iyul “Ürümchi weqesi” din kéyin, 2010‏-yildin kéyin resmiy tebriklinishke bashlighan. Eyni chaghda ürümchi sheherlik 14‏-ottura mektep da'irilirining Uyghur oqughuchilarning mektep ichide doppa kiyishini cheklishi qattiq naraziliq qozghap, Uyghur jem'iyitide doppigha bolghan qizghinliqning qozghilishini keltürüp chiqarghan idi.

Dunya Uyghur qurultiyining ilgiri sürüshiche, doppa bayrimi bir mezgil xitay hökümitining qollishigha ériship, xitay hökümet taratqulirida teshwiq qilin'ghan bolsimu, lékin bügünki künde doppa bayrimi cheklen'gen, mektep qatarliq orunlarda doppa kiyish men'i qilin'ghan. Dunya Uyghur qurultiyi bayanatida, doppining Uyghur milliy kiyim-kécheklirining muhim qismi ikenliki, shuningdek uning bilen er-ayal we yurtlarning perqlendürilidighanliqini eskertip, uning yene bir xil “Sen'et en'enisini ipadileydighanliqi” ni bildürgen. Bayanatta yene mundaq déyilgen: “5‏-May doppa bayrimi Uyghur medeniyet kimlikini tebrikleshning muhim namayendisi bolush bilen birge, bu yene Uyghurlarning eng addiy medeniyet ipadilirining shiddetlik yoqitiliwatqanliqini namayan qilidu”.

Xitay 2017‏-yili 2‏-ayda Uyghurlarni keng kölemlik tutqun qilip, jaza lagérlirigha qamashqa bashlighandin béri Uyghurlarning her xil bayram we medeniyet en'enilirini tebriklishige birdek cheklimiler qoyghan, uning ornigha bolsa xitay medeniyet en'enilirini dessitishke bashlighan idi.

Xitay taratqulirining xewer qilishiche, da'iriler del doppa bayrimi küni qeshqer yéngi sheher, korla qatarliq jaylarda Uyghur ayallirining chipaw kiyish pa'aliyiti ötküzgen. “Xitaydiki “Junggo xewerler torining bu heqtiki bir xewiride bayan qilinishiche, da'iriler 5‏-may küni 100 dek ayalgha chipaw kiydürüp, qolida künlük bilen könchi deryasi boyidiki sayahet rayonida mangdurghan. Qeshqerning yéngi sheher nahiyeside bolsa yézilar arisida chipaw kiyish musabiqisi ötküzgen.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.