Uyghur élide “Köp milletlik mehelle” teshwiqati qanat yaymaqta

Washin'gtondin muxbirimiz jewlan teyyarlidi
2024.11.05

“Xitay xewerliri tori” ning 5-noyabirdiki xewirige qarighanda, Uyghur élide xitayning “Jungxu'a milletliri ortaq gewdisi éngini mustehkemlesh” baziliri bolghan “Köp milletlik mehelle” ler köplep barliqqa kélip, milletlerning her türlük medeniyet-sen'et pa'aliyetliri birlikte ötküzülmekte iken.

Buning misali süpitide,  bingtüen 12-diwiziyege qarashliq déhqanchiliq-charwichiliq mehellisidiki 14 millettin bolghan 5000 din köp ahalining özlükidin teshkillinip, medeniyet-sen'et pa'aliyetliri ötküzgenliki؛ qeshqer shehiri “Sherqiy köl mehellisi”diki Uyghur, tunggan, tajik, qazaq, mongghul we xitay bolup 6000 din köp ahalining “Anarning danisidek zich uyushup” saghlamliq-tenterbiye pa'aliyetliri élip barghanliqi؛ chöchek shehiri “Yéngi sheher mehellisi” diki xitay, tunggan, Uyghur, qazaq, shibe bolup 14 millettin teshkil tapqan 1500 öylük ahalining 2014-yildin bashlapla bir-birining héyt-bayramlirini tebriklep, yémek-ichmek, ziyapetlerde bille bolup kéliwatqanliqi qatarliqlar tepsiliy tonushturulghan.  Shundaqla  Uyghur élining “Köp millet we köp xil medeniyet yughurulghan rayon” bolushqa qarap tereqqiy qiliwatqanliqi teshwiq qilin'ghan.

Xewerde, “Nöwette shinjang uyushqan jem'iyet qurulmisi we jem'iyet muhiti berpa qilishqa, makan, medeniyet, iqtisad jehette bir gewdilishishke, shu arqiliq milletlerning öz'ara qoshulushigha shara'it yaritip bérishke tirishmaqta” déyilgen. Halbuki bu nishan xitayning Uyghur élide asasliq millet bolghan Uyghurlarni siyasiy ornidin mehrum qaldurush, shundaqla shi jinpingning “Jungxu'a milletliri ortaq gewdisini mustehkemlesh” sho'ari astida, barliq milletlerni xitaygha singdürüwétish pilanining ijra qilinishi dep qarilip kelmekte. Amérikada  yashawatqan xitay analizchisi xu ping ependi bu heqte radiyomizgha qilghan sözide, “Xitay hökümitining ‛jungxu'a milliti ortaq gewdisi éngini kücheytish‚ ni tekitlishidiki siyasiy meqset Uyghurlarni assimilyatsiye qilip yoqitishtin bashqa nerse emes” dégenidi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.