Дипломат журнилида уйғур елидики зиярәт хатириси елан қилинди

Мухбиримиз ирадә
2019.02.05

5-Феврал күни “дипломат” журнилида “шинҗаңдики бир байрам” мавзусида бир парчә зиярәт хатириси елан қилинди. Мәзкур зиярәт хатириси тәтқиқатчи рут инграмниң уйғур елигә йеқинда қилған зиярити асасида йезилған. У мақалисидә, уйғур елидики орвелчә назарәт системиси, чекидин ашқан бихәтәрлик тәдбирлири вә очуқ-ашкара һалда уйғурларға қаритиливатқан кәмситиш сиясәтлири үстидә тәпсилий тохталған.

У зиярити давамида, уйғурларниң давамлиқ йолларда, дуканларниң кириш еғизида бирму-бир тәкшүрүлидиғанлиқини, әмма хитайларниң тәбәссум билән бу тосуқлардин өткүзүветилидиғанлиқини көргән.

Униң ейтишичә, шәһәрләр ара қатнайдиған узун йоллуқ аптобуслардиму уйғур йолучилар бирдәк аптобустин чүшүрүлүп тәкшүрүлидикән, әмма хитай йолучилар бәхираман сәпирини давам қилидикән.

У зиярәт хатирисидә, уйғур елиниң сақчи, қораллиқ сақчи вә һәрбийләр, һәрбий аптомобиллар билән тошуп кәткәнликини баян қилип, һәммила кишиниң әмәлийәттә мәвҗут болмиған бир дүшмән билән күрәш қилиштин ибарәт җиддий бир вәзийәт ичидә яшайдиғанлиқини, һөкүмәтниң мәқситиниң хәлқни ашундақ бир дүшмәнниң мәвҗутлуқиға ишәндүрүш икәнликини баян қилған. У уйғур елиниң һазир хитай саяһәтчиләр билән тошуп кетишидики сәвәбниму һөкүмәтниң һазир уйғур елини “бихәтәр болди” дәп тәшвиқ қилиши билән мунасивәтликини билдүргән.

Аптор зиярити давамида йәнә, нурғун өйләрниң ишиклириниң печәтләнгәнликини, кочиларда балилар вә яшанғанлар саниниң яш вә оттура яшлиқларға қариғанда нормалсиз дәриҗидә көплүкини байқиған.

Аптор хитай һөкүмитиниң уйғур елидә бир милйондин ошуқ уйғурни яғлиқ чигиш, байрақ чиқириш мурасимиға кәч қелиш, нормалсиз бурут қоюш дегәндәк аталмиш “җинайәт” ләр билән лагерға қамиғанлиқини билдүргән.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.