Adriyan zénzning yéngi doklati: “Xitayning siyasiti milyonlighan Uyghurning tughulushini azaytish”

7-Iyun küni élan qilin'ghan xitayning Uyghur élidiki pilanliq tughut siyasitige a'it bir yéngi doklatta, xitayning siyasitining bu rayonda milyonlighan Uyghurning tughulushini azaytish ‍ikenliki ilgiri sürülgen. Roytérs agéntliqining xewer qilishiche, bu yéngi doklatni amérikadiki “Komunizim qurbanliri xatire fondi” ning tetqiqatchisi adriyan zénz teyyarlighan iken.

Doklatta xitayning tughutni kontrol qilish siyasitining 20 yil ichide Uyghur élining jenubidiki Uyghur we bashqa az sanliq milletlerdin 2 milyon 600 mingdin 4 milyon 500 mingghiche bolghan kishining tughulushini azaytish ‍ikenliki, buning mezkur rayondiki yerlik millet nupusining 3 din bir qismini teshkil qilidighanliqi ilgiri sürülgen.

Mezkur doklat bezi gherb döletliri xitayni Uyghurlargha “‍Irqiy qirghinchiliq” qilish bilen eyiblewatqan, bolupmu en'giliye paytexti londondiki bir musteqil xelq soti xitayning Uyghurlargha “Irqiy qirghinchiliq” sadir qilghan yaki qilmighanliqini körüp chiqishqa bashlighan halqiliq bir mezgilde élan qilin'ghan. Roytérs agéntliqining bildürishiche, mezkur tetqiqat doklati xitay tetqiqatchiliri we emeldarlirining shinjangdiki tughut cheklesh siyasitining muddi'asigha alaqidar burun élan qilinmighan matériyal we tetqiqatlarni öz ichige alghan iken.

Doklatta xitayning resmiy sanliq melumatlirining 2017-yildin 2019-yilghiche bolghan ariliqta Uyghur élida tughulush nisbitining 48. 7 Pirsent töwenlep ketkenlikini ashkarlighanliqi tekitlen'gen. Adriyan zénz roytérs agéntliqigha: “Bu (tetqiqat we analiz) xitay hökümitining Uyghur nupusi toghrisidiki uzun muddetlik pilanining heqiqiy muddi'asini körsitip béridu,” dégen.