Sowét doklati: “Uyghur milletchiliri Uyghuristan jumhuriyiti qurushni telep qilghan”

Amérikidiki wudrow wilson merkizi yéqinda, xitayning 1957-1958-yilliri Uyghur diyarida élip barghan “Yerlik milletchilikke zerbe bérish” herikitige a'it sowét ittipaqining bir qisim mexpiy arxip höjjetlirini élan qilghan bolup, mezkur höjjetlerning biri sowét ittipaqi tashqi ishlar ministirliqining yiraq sherq bölümining bashliqi zimiyaninning 1958-yili, 22-féwral küni hazirlighan “Shinjangda (xitay xelq jumhuriyitidiki) yerlik milletchilikning peyda bolushi toghrisida” dep atalghan.

Mezkur höjjet sowét ittipaq kompartiyisi merkizi komitétining sotsiyalistik ellerdiki kommunistik we ishchilar partiyeliri bilen alaqe ornitish bölümi bashliqi, yeni 1970-80-yillarda k g b we sowét ittipaqi kompartiyisi bash sékrétari bolghan yuriy andropowqa yollap bérilgen bolup, bu höjjet 1957-yili 12-ayda bashlinip, 1958-yili, 2-ayda dawamlishiwatqan Uyghur aptonom rayonluq partkomning yerlik milletchilikke qarshi turush boyiche kéngeytilgen yighinining deslepki xulase ehwalidin ibarettur.

Höjjette sowét ittipaqining ürümchi we ghuljidiki konsulxaniliri toplighan matériyallar asasida mezkur doklatning hazirlan'ghanliqi qeyt qilinip, Uyghur milletperwerlirining musteqil Uyghuristan jumhuriyiti we yaki héch bolmighanda xitay terkibidiki xuddi sowét ittipaqidikige oxshash ittipaqdash jumhuriyet qurush pikride ikenliki melum qilinidu. Doklatta: “Shinjangdiki yerlik milletchilerning pozitsiyisi töwendikilerge merkezlishidu. Ular shinjangda musteqil Uyghur jumhuriyiti, yeni ‛Uyghuristan‚ qurushni we yaki xitay terkibidiki jumhuriyet qurushni telep qilidu. Hazir shinjangda mewjut boluwatqan aptonomiye, jumhuriyet qurushning ötkünchi basquchidin ibarettur deydu” déyilgen.

Doklatta ziya semedi, ibrahim turdi, abduréhim eysa, abduréhim se'idi we bashqa bir qisim kishilerning “Yerlik milletchilik” xahishidiki kishiler ikenliki körsitilgen.