Wirus mesilisi tüpeylidin yawropa döletliri xitay shirketlirini ret qilishqa bashlidi
2020.04.21
Xitay hökümitining tajsiman wirusi mesilisidiki hazirghiche dawam qilip kéliwatqan ré'alliqni yoshurush qilmishi hemde buning dunyagha élip kelgen apetliri köplep melum bolghandin kéyin, yawropa döletliri xitay shirketlirining yawropadiki pa'aliyetlirige chek qoyushni bashlidi.
En'gliye hökümitining xitaydiki eng chong téléfon shirketliridin bolghan xu'awéy guruhi zor küch bilen kéngeytmekchi bolghan 5G téléfon tori qurulushidin waz kechmekchi bolushi buningdiki muhim qedemlerning biri bolup qaldi.
“Nyu-york pochtisi” gézitining 17-apréldiki xewiride éytilishiche, en'gliyening bash weziri boris jonson bu yilning béshida xitayning 5G téléfon tori qurulushigha ijazet bergen bolup, ötken ayda bu qurulushning dawamlishishigha qarshi 24 bélet tashlan'ghan.
Nöwette xitay kompartiyesining wirus mesilisidiki yalghanchiliqliri ashkara bolghandin kéyin bu qurulushni pütünley bikar qilish pikri üstünlükni igileshke bashlighan. Konsérwatiplar partiyesidin bolghan parlamént ezasi damyen grén bu heqte söz qilip: “Téléfon tori shirketlirimizge shuni éytip qoyush lazimki, hazir hökümitimiz xu'awéy shirkitining bu sahege changgal sélishini nöl pirsentke chüshürmekchi,” dégen.
Xewerde éytilishiche, amérika tashqi ishlar ministiri mayk pompéyo ötken jüme küni xitaydin bashlan'ghan wabaning ziyinini misal qilip turup herqaysi döletlerni xitay bilen bolidighan soda ishliridin özini tartishqa chaqirghan idi. Amérika hökümiti boris jonson hökümitining xu'awéy shirkiti heqqidiki qararini qizghin alqishlighan hemde amérika, en'gliye, kanada, awstraliye we yéngi zélandiye hökümetlirining “Besh köz” namliq istixbarat ittipaqi üchün bir asasliq musht atqanliq, dep bahalighan.
Bu xildiki xitay mu'essesilirini qoghlap chiqirish herikiti shiwétsiyedimu otturigha chiqqan hemde kongzi inistituti namidiki “Ma'arip köchme” nuqtisini taqashta eks etken. En'gliyediki “Waqit” gézitining 21-apréldiki xewiride éytilishiche, ikki terepning munasiwiti 2015-yiligha qeder nahayiti yaxshi bolup kelgen. 2005-Yili xitay shiwétsiyediki tunji kongzi inistitutini achqandin kéyin, shiwétsiyening “Wolwo” shirkiti xitay bazirigha keng kölemde ichkirilep kirgen iken. Emma yéqindin buyan körülgen ikki terep otturisidiki soghuqchiliqlar tüpeylidin bügün shiwétsiyediki eng axirqi kongzi inistituti taqalghan.