Amérika xelq'ara diniy erkinlik komitéti: “Chén chü'en'go qatarliq emeldarlargha choqum émbargo qoyulushi kérek”

Amérika xelq'ara diniy erkinlik komitéti 16‏-séntebir küni yilliq doklat élan qilip, amérika hökümiti we xelq'ara jem'iyetni Uyghur aptonom rayonida diniy erkinlikni depsende qiliwatqan chén chüen'go bashchiliqidiki xitay emeldarlirigha we hökümet organlirigha émbargo qoyushqa chaqirghan.

Doklatta, xitay hökümitining Uyghur musulmanlirini nazaret astigha élip, téléfonlirini musadire qiliwatqanliqi we tekshürüwatqanliqi, Uyghurlarning qan örneklirining élinip, d n a uchurining toplan'ghanliqi, balilarning ibadet qilishi cheklen'genliki, hemmidin yamini 800 mingdin 2 milyon'ghiche kishining jaza lagérlirigha qamilip, a'ililerning xaniweyran bolghanliqi we balilarning yétimxanilargha ewetilgenliki bildürülgen. Doklatta yene, hökümetning nazaret qilishidin ensirep a'ililerning bir-biri bilen alaqe qilalmaydighanliqi, shu seweblik sansizlighan Uyghur musulmanlirining söyümlük kishilirining qeyerde ikenliki, ölük-tirikliki toghrisida héchqandaq uchuri yoqluqi tekitlen'gen.

Doklatta ilgiri sürülüshiche, “Gerche amérika, en'gliye we türkiyeni öz ichige alghan bir türküm hökümetler xitay hökümitining bu xil qorqunchluq xorlash qilmishini qattiq eyibligen bolsimu, lékin xitay héchqandaq jawabkarliqqa tartilmighan. Yillardin béri bu xorluq küchiyip mangghan bolsimu, lékin xelq'ara jem'iyet xitaydiki Uyghur we bashqa musulmanlar duch kéliwatqan bu xorluqning aldini élish pursitini tragédiyelik rewishte ötküzüwetken.”

Doklatta, nöwette siyaset we emeliy heriketning bu qilmishning jawabkarliqini sürüshtürüshke merkezlishishi, xitayning barliq diniy topluqlargha qaritilghan xorlishini toxtitishqa, yüz bergen wehshiylikning delillirini toplashqa qaritilishi kérekliki tekitlen'gen. Doklatta mundaq déyilgen: “Amérika hökümiti we xelq'ara jem'iyet shinjang Uyghur aptonom rayonluq partkom sékrétari chén chüen'goni öz ichige alghan diniy erkinlikni depsende qilghan yaki uninggha yol qoyghan xitay emeldarlirigha we organlirigha derhal we keskin rewishte émbargo qoyushi kérek.”

Doklatta yene amérika we bashqa hökümetlerning xitay hökümitige bésim ishlitip, Uyghur we bashqa musulmanlarni, shundaqla gülmire imin, ilham toxti. . . . . Qatarliq wijdan mehbuslirini derhal we shertsiz qoyup bérishni telep qilishi kérekliki tekitlen'gen. Amérika xelq'ara diniy erkinlik komitéti 1999‏-yildin béri her yili dunyadiki her qaysi dölet we rayonlarning her yilliq diniy erkinlik weziyiti heqqide doklat élan qilip kelmekte.