Shi jinpingning chériklikni tazilash herikitide xitaydiki tutup turush orunliri téz kéngeymekte

Amérika simliq xewerler tori (CNN) ning 28-dékabirdiki tekshürüsh doklatida ashkarilinishiche, shi jinping 2012-yili wezipige olturghandin buyan bashlighan chériklikke qarshi turush herikitide gumandarlarni soraq qilidighan 200 din artuq tutup turush orni yéngi qurulghan yaki qayta kéngeytip yasalghan. Doklatta  shi jinpingning basturushi partiye ichi bilen cheklinip qalmighanliqi we basturushning keng ammiwi sahege kéngeygenliki, shundaqla mushu arqiliq partiye we armiyege bolghan kontrolluqni kücheytkenliki tekitlen'gen. CNN Ning bildürüshiche, shi jinping bu arqiliq özining uzun muddet hoquq tutushini ebediyleshtürgen hem tüzümleshtürgen.

Doklatta, CNN ning 2018-yildin béri xitay miqyasida qurulghan 200 din artuq mushu xildiki tutup turush orunlirini bayqighanliqi, mexsuslashqan bu tutup turush orunlirining xitay döletlik réwiziye komitéti we uning yerlik tarmaq komitétliri teripidin gumandarlarni soraq qilish üchün ishlitidighanliqi bildürülgen. Doklatta qeyt qilinishiche, Uyghur éli xitay réwiziye komitéti teripidin qurulghan bu xil tutup turush orunliri eng köp qurulghan 2-rayon bolsimu, emma bu qurulushlarning köp qismi ötken yili bashlan'ghan iken.

CNN Ning doklati élan qilinip ikki kündin kéyin yeni 30-dékabir küni Uyghur aptonom rayonluq intizam tekshürüsh we réwiziye komitéti merkezning sekkiz xil belgilimisige xilapliq qilghan tipik alte déloni élan qilghan. “Shinjang géziti” ning xewiridin melum bolushiche, chare körülgen bu tipik alte délodiki alte shexsning biri turpan sheherlik Uyghur tébabetchilik doxturxanisining mudiri, sabiq mu'awin partiye sékrétari sattar qurban iken. Sattar qurban 2013-yildin 2023-yilghiche bolghan 10 yilda  72 ming som (texminen 10 ming amérika dolliri) artuq sowgha qobul qilish, intizam we qanun'gha éghir xilapliq qilish bilen eyiblinip partiyedin qoghlap chiqirilghan, shundaqla délosi teptish da'irilirining bir terep qilishigha tapshurulghan.