Xitay re'isi shi jinping péruda amérikaning endishisini qozghighan chong tipliq déngiz portining échilishigha qatnashqan

Washin'gtondin muxbirimiz erkin teyyarlidi
2024.11.15

Toqquz künlük ziyarette bolush üchün latin amérikasigha qarap yolgha chiqqan xitay re'isi shi jinping, 14-noyabir peyshenbe küni péruda, xitay meblegh salghan talash-tartishtiki chong tipliq déngiz portining échilish murasimigha qatnashqan. Birleshme agéntliqining xewer qilishiche, u, péru paytexti limadin 60 kilométir yiraqliqtiki portning échilishi murasimigha péru pirézidénti sariyidin ékran arqiliq qatnashqan. Xewerde, shi jinpingning bir milyard 300 milyon dollar meblegh sélin'ghan bu port qurulushi “Pérugha körünerlik miqdarda kirim we ghayet zor ishqa orunlishish pursiti” élip kélidighanliqini qeyt qilghan bolsimu, emma port qurulushigha yerlik xelqning guman bilen qarawatqanliqini bildürülmekte birleshme agéntliqining qeyt qilishiche, yerlik amma bu qurulush yerlik xelqni béliqchiliqtin mehrum qildi, bu qurulush yerlikke héchqandaq iqtisadiy payda élip kelmeydu, dep qarimaqtiken.

Xewerde, péruluq bir béliqchining “Béliq tutidighan yérimiz qalmidi, ular béliqchiliqimizni weyran qildi” dégenliki qeyt qilinmaqta. Birleshme agéntliqining bildürüshiche, nöwette yerlik ahale chankay portning muhitqa élip kélidighan weyranchiliqidinmu endishe qilmaqtiken. Xitay bir milyard 300 milyon dollar meblegh salghan bu chong tipliq port, atlantik okyan qirghiqidiki muhim istratégiyelik orun'gha jaylashqan bolup, xitayning bu portni herbiy meqsette ishlitish éhtimalliqi amérikaning diqqitini qozghighan. Ötken hepte amérika jenubi qomandanliq ishtabining qomandani lawra richardson, bu portning amérika üchün bixeterlik xewpi peyda qilidighanliqini agahlandurghan.

U “Bu portning qosh meqset üchün qollan'ghini bolidighan chongqur su porti” ikenlikini eskertip, “Xitay déngiz armiyesi “Bu portni mutleq shu meqsette ishlitishi mumkin” dégen. Xewerlerdin melum bolushiche, shi jinping latin amérikasidiki toqquz künlük bu ziyaritide, biraziliyede ötküzülidighan 20 dölet guruhining yighinighimu qatnishidiken. Uning bu sepiri, donald trampning 5-noyabir amérika pirézidéntliqigha qayta saylinishidin kéyinki weziyette, xitayning yer shari tesirini kéngeytish urunushining bir parchisi, dep qaralmaqta.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.