Shi jinping bilen putin xitay-rusiye otturisiki hemkarliqni yenimu chongqurlashturush toghriliq wedileshken
2024.05.16
Xitay kompartiyesining bash sékrétari shi jinping bilen rusiye pirézidénti wiladimir putin 16-may küni béyjingda körüshken.
“Blumbérg tori” ning xewer qilishiche, shi jinping bilen putin ikki sa'et etrapida dawam qilghan uchrishishtin kéyin, birleshme bayanat élan qilip, ikki dölet otturisidiki hemkarliqini yenimu chongqurlashturushqa toghriliq wedileshken, shundaqla bir qatar kélishimlerni imzalighan. Putin bilen shi jinping 16-maydiki uchrishishta, amérikani “Dunyaning her qaysi jaylirida bashqurulidighan bomba sistémisi ornitishni pilanlap, rusiye we xitayning istratégiyelik bixeterlikige biwasite tehdit élip keldi” dep eyibligen. Ular yene “Amérikaning buzghunchiliq we düshmenlikliri” ge qarshi ikki dölet armiyesi arisidiki hemkarliqni yenimu ashuridighanliqini bildürüshken.
Xewerlerge qarighanda, putin aldinqi hepte 5-qétim wezipige olturghan. U shuningdin kéyinla tunji chet el ziyaritini xitaydin bashlighan. Bu rusiyening xitayni özining eng yéqin shériki, shundaqla ukra'inagha qilghan tajawuzchiliq urushi seweblik gherb qoyghan iqtisadiy jazadin qutulushning yoli, dep qarawatqanliqini körsitip béridiken.
Xitay döletlik téléwiziye qanili tarqatqan bu heqtiki xewerde, shi jinping béyjingda putinni kütüwalghanda, “Xitay rusiye bilen yaxshi qoshna, dost we öz-ara ishinidighan shérik bolush süpitide birlikte ishleshke teyyar” dégen. U yene putin'gha “Xitay ikki dölet xelqliri otturisidiki dostluqni ewladmu-ewlad mustehkemleshke teyyar” dégen.
Putin xitaygha qaratqan bu qétimliq ziyariti arqiliq, xitayning rusiye ukra'inagha tajawuzchiliq urushi qozghighandin buyan körsetken iqtisadiy we diplomatik qollishini dawamlashturushni kapaletke ige qilishni arzu qilidiken. Halbuki, amérika xitayni rusiyening tajawuzchiliq urushini qollashning éghir aqiwet élip kélidighanliqi heqqide agahlandurup kelmekte. Melum bolushiche, shi jinping bilen putin 16-may küni kechte ötküzülgen murasim arqiliq énérgiye, pul mu'amile, sün'iy eqil, alem tekshürüshi, herbiy manéwirghiche bolghan sahelerdiki hemkarliqni chongqurlashturush toghrisida kélishim imzalighan.