Xitay armiyesi awstraliyege yéqin déngiz rayonida herbiy manéwir qilghan

Xitay armiyesining awstraliyege yéqin déngiz rayonida herbiy manéwir qilishi küchlük diqqet qozghimaqta. “Washin'gton pochtisi” gézitining bu heqtiki xewiridin qarighanda, xitay déngiz armiyesi awstraliyening sherqiy déngiz qirghiqidiki xelq'araliq déngiz tewelikide herbiy manéwir ötküzüshke bashlighan, bu orun tasman déngizidiki sidnéy déngiz qirghiqidin texminen 130 din 150 kilométir yiraqliqta iken. Gerche bu jay xelq'araliq déngiz tewelikidiki yer bolsimu we xitayning bu yerde herbiy manéwir qilishi xelq'ara qanunlargha xilap bolmisimu, emma uning bu jayni tallap turup herbiy manéwir qilishi “Binormal we zörür bolmighan” bir heriket iken.

Yéngi zélandiye dölet mudapi'e ministiri judis kollins peyshenbe küni yéngi zélandiye radiyosining bu heqtiki ziyaritini qobul qilghanda, buni bir “Oyghinish signali” dep eskertken. U sözide “Xitayning manéwiri normaldin éship ketken. Uning üstige u murekkep herbiy paraxotlarni öz ichige alghan” dégen.

21-Féwral jüme küni, awstraliye bilen yéngi zélandiye otturisida uchidighan nöwetchi ayropilanlar xitayning bu herbiy manéwirida oq ishlitiwatqan bolush éhtimalliqini közde tutup, uchush seperlirini yötkigen.

Awstraliye tashqi ishlar ministiri pénniy wong awstraliye axbaratlirigha qilghan sözide bu xewerning toghriliqini delilligen. Shundaqla u, xitay terep bilen bu heqte sözlishidighanliqini bildürgen. U mundaq dégen: “Xitayning bu herbiy manéwiri qanunsiz bolmisimu, emma xitay terep bu heqte bizge toluq melumat bermidi. Biz bu mesilini xitay bilen muzakire qilimiz, chünki heqiqiy oq-dora ishlitilidighan manéwirlargha da'ir ikki terep arisida kélishim bar.”

Melum bolushiche, xitayning bu herbiy manéwiri del amérikaning bu rayonda turushluq yuqiri derijilik herbiy qomandanining awstraliyeni ziyaret qilghan mezgilige toghra kelgen bolup, u yéqinda qilghan bir sözide, xitayning hindi-tinch okyandiki künséri murekkeplishiwatqan déngiz manéwirlirini tenqid qilghan iken.

Xitay tashqi ishlar ministirliqining bayanatchisi go jyakün jüme künidiki axbarat yighinida, bu manéwirning “Xelq'ara qanun we xelq'ara emeliyetke asasen bixeter, ölchemlik, kespiy usulda élip bérilghanliqi” ni bildürgen.

“Washin'gton pochtisi” gézitige söz qilghan bir qisim mutexessisler, buni “Xitay hökümitining öz qirghaqliridin yiraq bolghan jaylarda élip barghan küch körsitish herikiti” dégen.