Marko rubiyo: “Xitayning talibanlar bilen alaqisini kücheytishi xitayning dunyagha tehdit ikenlikini tonushqa yéterlik ”
2023.12.08
Amérika kéngesh palata ezasi marko rubiyo 2023 -yili 12-ayning 7 küni X (tiwitirda) mundaq dégen: “ Irqi qirghinchiliq yürgüzüwatqan kommunist xitayning talibanlar bilen bolghan alaqisini téximu kücheytishige héchkim heyran qalmasliqi kérek. Bashqa döletler kommunist xitayning dunyagha tehdit ikenlikini tonup yétish üchün yene qandaq ispatqa mohtaj?”
“Blumbérg” (Bloomberg) torining 2023-yili 12-ayning 5-kündiki xewirige asaslan'ghanda, xitay hökümiti seyshenbe küni afghanistan taliban hökümitining toluq diplomatik étirapqa érishishtin burun siyasiy islahatni yolgha qoyushni, bixeterlikni yaxshilap, qoshniliri bilen bolghan munasiwitini yaxshilishi kéreklikini otturigha qoyghan.
Diplomatiye ministirliqining bayanatchisi wang wénbin seyshenbe küni xitayning taliban hökümitini étirap qilidighan-qilmaydighanliqi heqqide soralghan so'algha müjmel jawab bérip: “Xitay ezeldin afghanistanni xelq'ara jem'iyettin chiqiriwetmeslik teripide turidu ” dégen.
Xitay emeliyette afghanistan taliban hökümitini yeng ichide étirap qilghan bolup, her ikki dölet bir-birining bash elchilirini kütüwalghan we diplomatik alaqini izchil saqlap kelgenidi.
Wang wénbin taliban hökümitini “ Her xil térrorluq küchlirige qet'iy qarshi turushqa , dunyadiki barliq döletler, bolupmu qoshna döletler bilen inaq yashashqa we xelq'ara jem'iyetke baldurraq qétilishqa” dewet qilghan.
Taliban hökümiti 2021-yili awghustta amérika armiyesi chékin'gendin kéyin hakimiyetni qoligha alghan. Xitay , pakistan we rusiyege oxshash az sandiki döletler taliban hökümitini resmiy étirap qilmisimu , öz döletliridiki taliban diplomatlirini qobul qilghan. Talibanlar aldinqi ayning axirida afghanistanning hindistandiki elchixanisini eslige keltürgen .
Ilgiriki xewerlerde, taliban hökümitining afghanistanni qoralliq unsurlarning bazisi qilmaydighanliqi toghrisida wede bergenliki, xitayning buning üchün afghanistanni qayta qurushqa iqtisadiy yardem we meblegh bilen teminlimekchi bolghanliqi melum bolghanidi.