“Shinjang wekiller ömiki” yaponiye bilen koréyede “Shinjang hékayisi sözlesh” teshwiqati élip barghan
2024.10.21
Uyghur aptonom rayonluq siyasiy meslihet kéngishining qazaq millitidin teyinlen'gen re'isi nurlan abdumanjin yétekchilikidiki bir “Shinjang dostluq, hemkarliq, almashturush ömiki” ötken hepte yaponiye bilen jenubiy koréyede ziyarette bolup, xitayning “Shinjang hékayisini sözlesh” teshwiqati élip barghan. Bu, xitayning 2017-yildin bashlap Uyghurlarni keng kölemde tutqun qilip, lagér, türmilerge qamilishi, tughmas qilishi, mejburiy emgekke sélishidin béri, bolupmu xitayning bu herikiti amérika hökümiti we bezi gherb parlaméntliri teripidin “Irqiy qirghinchiliq” dep eyiblinishidin béri, yuqiri derijilik bir aptonom rayoni emeldarining ömek bashlap yaponiye bilen jenubiy koréyede “Shinjang hékayisini sözlesh” teshwiqatida bolushidur. Uyghur aptonom rayonluq hökümetning re'isi erkin tunyazmu ötken yili 2-ayda en'gliyeni ziyaret qilmaqchi bolghan. Emma erkin tunyaz en'gliye hökümitining wiza bérishni ret qilishi sewebidin ziyaret pilanini bikar qilishqa mejbur bolghanidi.
“Shinjang géziti” ning xewer qilishiche, ziyaret ömiki 14-öktebirdin 19-öktebirgiche yaponiyening osaka, tokyo we jenubiy koréyening sé'ol qatarliq sheherliride ziyarette bolghan. Xewerlerde, ziyaret ömikining osaka parlaméntining bashliqi, yaponiyelik dostlar, yerlik ammiwi teshkilatlar, yaponiyede oquydighan oqughuchilar hem xitay muhajirliri bilen körüshkenliki, tokyoda “Renggareng shinjang” namliq pa'aliyet uyushturghanliqi, sé'olda jenubiy koréye parlaméntining mu'awin bashliqi bilen körüshkenliki qeyt qilinmaqta. “Shinjang géziti” ning éytishiche, nurlan abdumanjin yaponiyede “Shinjang qolgha keltürgen zor muweppeqiyetlerni ortaqlashqan, nishanliq halda shinjang heqqidiki her xil yalghan jama'et pikri, selbiy jama'et pikri we ziyanliq sözlerni ret qilip, shinjangning échiwétilgen yéngi obrazini namayan qilghan.”
Bu qétimliq ziyaretning Uyghurlardin bolghan tunji yaponiye parlamént ezasi arfiye érining yéqinda yaponiyeni xitayning Uyghurlarni depsende qilishigha qattiq meydanda turushqa chaqirishining arqisidinla élip bérilishi diqqet qozghimaqta. Nurlan abdumanjinning ziyarette yaponiye parlaménti bilen körüshken-körüshmigenliki melum emes. Halbuki, yaponiye parlaménti 2022-yili 2-ayda qarar maqullap, Uyghurlarning weziyitidin endishe qiliwatqanliqini bildürgenidi.