“Xitayning solzhénitsini” lyaw yiwu: “Xitay parchilanmisa, pütün dunya üchün tehdit bolidu”
2019.04.05
“Xitayning solzhénitsini” dégen namgha érishken ataqliq xitay yazghuchisi lyaw yiwu jüme küni “Eger xitay parchilanmisa pütün dunya üchün tehdit” ikenlikini bildürgen.
Firansiye agéntliqining xewer qilishiche, u bu sözlerni özining firansiyede neshr qilin'ghan “Oq we epyün” namliq kitabida tekitligen. Lyaw yiwu ilgiri “Qirghinchiliq” namliq shé'irni yézip, xitay kompartiyesining tyen'enmén oqughuchilar herikitini basturghanliqini tenqid qilghanliqi üchün türmide yatqan.
Firansiye agéntliqining xewiride tekitlishiche, lyaw yiwu yéngi neshr qilin'ghan “Oq we epyün” namliq kitabida “Xitayning 10 yaki uningdinmu köp döletke parchilinishi kérekliki” ni ilgiri sürgen. U “Bu méning arzuyum. Chünki xitay bügünki haliti bilen pütün dunya üchün tehdit” dégen. Uning “Oq we epyün” namliq mezkur kitabi xitayda cheklen'gen bolup, uninggha tyen'enmén weqesige qanashqan bezi shahitlarning kechürmishliri kirgüzülgen.
Lyaw yiwu 2011-yildin béri gérmaniyening bérlin shehiride yashap kelmekte. U “Xitaygha qaytip kétishning özi üchün mesile emeslikini, peqet yurti sichüen musteqil bolsa qaytip kétishni xalaydighanliqi we shuningda könglining teskin tapidighanliqi” ni bildürgen. Uning firansiye agéntliqigha tekitlishiche, u shi jinpingning istibdat rehberlikidiki xitayning istiqbaligha “Intayin ümidsiz” qaraydiken.
Lyaw yuwu yene gherb döletlirini tenqitlep, “Tyen'enmin qirghinchiliqida xitayni tenqit qilghan gherb döletliri emdilikte xitay dawamliq kishilerni qolgha éliwatqan, öltüriwatqan bolsimu, lékin ular yenila bu jallatlar bilen soda qilish üchün bir-biri bilen jédel qilishmaqta” dégen. Lyaw yiwu xitay hökümiti ikki milyondek Uyghur, qazaq we bashqa yerlik milletlerni yighiwélish lagérlirigha qamap, yüzminglighan Uyghurni qamaq jazalirigha buyrughan, bu xelq'arada qattiq naraziliqqa uchrawatqan bir mezgilde bu sözlerni qilghan.