Shi jinping dawamliq dewr sürse, xitaydiki kishilik hoquq qoghdighuchiliri téximu éghir ziyankeshlikke uchraydiken

Amérikadiki “Diplomat” zhurnilida élan qilin'ghan bir maqalide körsitilishiche, 10 yildin buyan xitaygha hökümranliq qiliwatqan shi jinping oxshimighan pikirdikilerni basturup, hökümetke we öz shexsiyitige bildürülgen naraziliqtin öch élip kéliwatqan bolup, buningdin kéyin xitayda küchiyish éhtimali bolghan qarshiliqni yoqitish üchün téximu éghir mustebitlik qilishi mumkin iken. Eng aldi bilen ziyankeshlikke uchraydighini démokratlar we kishilik hoquqni qoghdighuchilar bolidiken.

Xitay kompartiyesining 20-qurultiyi échilish harpisida, xitay kompartiyesi öz hakimiyitige qarshi her qandaq pikir yaki heriketni “Jem'iyet muqimliqigha buzghunchiliq qilish” dep qarap, basturushni kücheytken. Shundaq bolsimu 13-öktebir küni béyjingda yüz bergen sho'ar ésish qarshiliqi xitay puqralirining shi jinpinggha bolghan nepritini eks ettürüp bergen. Shi jinping hökümiti bu weqeni derhal yighishturghan.

2015-Yil 7-ayning 9-küni kishilik hoquq adwokati wang yü tutqun qilin'ghanda xitayning qanun sahesi tewrep ketken, 300 nechche adwokat tutqun qilin'ghan we bu “709Basturushi” dep atalghan.

Maqalide mundaq déyilgen: “Mahiyettin éytqanda, ‛709 basturushi‚ shi jinpingning eng chong xataliqidin birni körsitip berdi: u qanun'gha hörmet qilmaydu. Kishilik hoquq adwokati wang yüning teqdiri kishini oylanduridu. U Uyghurlarning munewwer ziyaliysi, iqtisadshunas ilham toxtining aqlighuchisi bolghanidi. Wang yü tutulghandin kéyin, héchqandaq Uyghur ziyaliysi özini aqlaydighan adwokat tapalmidi. Uyghur rayonida kompartiye xalighinini qilidighan boldi, bu emeliyette shi jinpingning ‛qanun bilen döletni idare qilish‚ dégenliri üchün qattiq mesxire”.