Xitay hökümitining adem ichkiy ezalirini mejburiy yötkewatqanliqigha da'ir yéngi melumatlar diqqet qozghidi

Muxbirimiz irade
2019.11.15

Awstraliye döletlik uniwérsitétining doktor aspiranti mettiw robértson bashchiliqida élip bérilghan tetqiqattin qarighanda, xitay hökümiti sistémiliq halda xitaydiki organ i'ane qilghuchilirigha a'it sanliq melumatlarda saxtiliq ishlitiwatqan bolushi mumkin iken.

Xitay hökümiti 2015-yili özlirining adem ichkiy ezalirini ölümge höküm qilin'ghan jinayetchilerdin mejburiy élishni toxtitidighanliqini jakarlighan. Biraq yuqiriqi tetqiqatchilarning tetqiqat netijisdin qarighanda, xitay hökümitining bu heqtiki sanliq melumatlarda saxtiliq ishlitiwatqanliqi heqqide kishini chöchütidighan ispatlar bar iken. Chünki xitay hökümiti xitaydiki ichkiy eza ina'e qilghuchilargha we shundaqla yötkep köchürülgen ezalargha a'it teminligen sanliq melumatlar bir-biri bilen xuddi matimatika formulasigha oxshash zich jipsilishidighan bolup, bu küchlük guman qozghaydiken. Mutexessislerning qarishiche, bu adette mumkin bolmaydighan bir ehwal iken.

“Méditsina exlaqi zhornili” da élan qilin'ghan yuqiriqi bu tetqiqat netiji'isde éytilishiche, xitaydiki adem ichkiy ezalirini yötkesh sahesi qarangghu bir sahe bolup, adem ichkiy ezalirining menbesini éniqlash intayin qéyin iken. Biraq bu yerde éniq bolghini, xitay hökümitining yenila mejburiy halda ichkiy eza yötkewatqanliqi we buni yoshurush üchün saxta sanliq melumat yasawatqanliqi iken. 

“Muhapizetchi” géziti bu heqtiki xewiride xitay hökümitining jinayetchilerning ichkiy organlirini, bolupmu Uyghurlarning ichkiy organlirini mejburiy yötkewatqanliq mesilisining uzundin béri otturigha qoyuluwatqanliqi, yuqiriqi bu tetqiqat netijisining bu heqtiki gumanlarni yenimu küchlük asas bilen teminleydighanliqini bayan qilghan. Chünki bu tetqiqat netijisidin qarighanda, xitayda yiligha az dégende 60 ming ichkiy eza yötkesh opératsiyesi élip bériliwatqan bolup, bunche köp ezaning qeyerdin kelgenliki zor diqqet qozghaydiken. 

En'gliyediki “Xitay kollégiyesi” namliq bir musteqil organ 24‏-séntebir b d t kishilik hoquq kéngishide guwahliq bérip, xitay hökümitining Uyghurlar we falun'gung murtlirining ichkiy ezalirini mejburiy élip köchürüwatqanliqi we sétiwatqanliqini bildürgen. Bu Uyghurlarning ichkiy eza yötkesh qilmishining ziyankeshlikige uchrawatqanliqining tunji qétim b d t da otturigha qoyulushi bolup hésablinidu.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.