Xitay boyiche tüzülgen oqutush matériyalliri Uyghur oqughuchilargha téngilmaqta

Shinjang pédagogika uniwérsitéti xitay tili we edebiyat institutning piroféssori jaw shinxu'a xitay boyiche tüzülgen ortaq exlaq, xitay tili we tarix oqutush matériyallirini ishlitishning zörürlükini tekitligen.

“Tengritagh tori” ning 10-ayning 22-künidiki xewirige asaslan'ghanda, jaw shinxu'a mundaq dégen: “Memliket boyiche tüzülgen oqutush matériyallirini ishlitishni omumyüzlük ilgiri sürüp, jungxu'a milliti éngini balilargha singdürüsh üchün ‛exlaq we qanun bilen idare qilish, xitay tili we tarix‚ tin ibaret üch xil mejburiy ma'aripi derslikini birlikke keltürüsh lazim”.

Melum bolushiche, jaw shinxu'a teshebbus qilghan oqutush matériyallirida xitay kompartiyesi bash sékrétari shi jinpingning “Yéngi dewridiki xitayche sotsiyalizm idiyesi” yétekchi qilin'ghan bolup, “Jungxu'a milletliri ortaq gewdisi éngi” gewdilendürülgen mezmunlargha alahide orun bérilgen.

2016-Yil 9-aydin bashlap Uyghur tili barliq mekteplerde cheklen'gendin kéyin Uyghurlarning öz til-yéziqida mejburiy ma'ariptin behrimen bolush hoquqi tartiwélin'ghanidi. Bu xil weziyette xitay hökümiti Uyghurlarni xitay tili we xitay ma'aripini qobul qilishqa mejburlighan bolup, amérikadiki andérs kor qatarliq tetqiqatchilar Uyghur tili, Uyghur ma'aripi we Uyghur tarixining yoqitilish ehwalini medeniyet qirghinchiliqi dep atimaqta.

Bügünki künde Uyghur qatarliq milletler xitay üchün bash aghritidighan mesile we tehditke aylinip qalghan bolup, del shu sewebtin xitay hökümitining xitay tili, xitay ma'aripi we xitay tarixini küchep teshebbus qilip, bashqa milletlerni assimilyatsiye qilishni téximu tézleshtürüwatqanliqi melum.