Xitay da'iriliri bu yilliq yawro-asiya yermenkiside bixeterlikni qoghdashqa “Robot saqchilar” ni ishqa salghan

Xitayning yilda bir qétim ötküzülidighan yawro-asiya yermenkisi 15‏-awghust küni ürümchide bashlan'ghan. Xitay taratqulirining bildürüshiche, bu yilliq yermenkide xitay hökümiti tunji qétim “Robot saqchilar” ni, yeni mashina adem saqchilarni ishqa sélip, charlash ishlirini bu robotlar arqiliq élip barghan.

Bu yilliq yawro-asiya yermenkisi xitay hökümiti Uyghur rayonida 2 milyondek musulmanni yighiwélish lagérlirigha qamap, Uyghur jem'iyitige qarita omumyüzlük digital teqibleshni yolgha qoyushi 3‏-yilgha qedem qoyghan bir mezgilde ötküzmekte. Xitayning rayonda sün'iy eqil téxnikisi arqiliq Uyghurlarni kontrol qilishni sinaq qilishi, xelq'ara kishilik hoquq teshkilatlirida qattiq endishe qozghighan. Ular xitayning bu téxnikini bashqa istibdat döletlerge éksport qilip, özining istibdat sistémisini kéngeytishi mumkinlikini agahlandurup kelgenidi.

“Xitay xewerler” torining ashkarilishiche, xitay bu nöwetlik yawro-asiya yermenkiside sün'iy eqil téxnikisigha alaqidar 20 ming parche mehsulatni körgezmige qoyidiken. Xitayning yermenkide ishqa salghan robot saqchisi tamashibinlarning alahide diqqitini tartqan. Mezkur robotqa yüz tonush yumtali we jinayetchiler sanliq ambiri qachilan'ghan bolup, u “Gumanliq kishiler” ni derhal bayqap, iz qoghliyalaydiken hem saqchigha melum qilidiken. Lékin, mezkur robot saqchining rayondiki Uyghur qatarliq yerlik milletler bilen xitaylarni perqlendürüsh iqtidari bar-yoqluqi melum emes.

Ilgiri bezi xitay téxnika shirketlirining bu xil yüz tonush yumtalini ishlepchiqirip, kaméralargha orunlashturghanliqi, bu kaméralarning bir qarapla kishilerning Uyghur yaki emeslikini perqlendüridighanliqi xewer qilin'ghan. Mezkur programma xelq'ara kishilik hoquq teshkilatlirining qattiq tenqidige uchrap, xitay hökümiti “Irqchiliq” bilen eyiblen'genidi.