Истанбулда дуня иқтисадиниң асия тинч окянға қейиши вә хитай дегән темида йиғин өткүзүлди
2015.04.06

4-Апрел шәнбә күни истанбулда, “дуня иқтисадиниң асия тинч окянға йөткилиши вә хитай” дегән темида йиғин өткүзүлди.
Шәрқий түркистан маарип вә һәмкарлиқ җәмийитиниң орунлаштуруши билән һәр айда бир қетим өткүзүлүватқан истратегийә йиғининиң бу қетимлиқи истанбул зәйтинбурну шәһәрлик һөкүмәтниң қарадеңиз йиғин залида өткүзүлгән болуп, йиғинға истанбулда яшаватқан уйғурлардин көп санда киши қатнашти.
Йиғин “күчийиватқан хитай немә қилалайду?” дегән темида болуп 1-қисми: “дуня иқтисадиниң асия тинч окянға йүзлиниши вә хитай” дегән темида уюштурулди.
Бу йиғинда әнқәрә һаҗәттәпә университетиниң оқутқучиси шундақла истратегийә чүшәнчиләр институтиниң мутәхәссиси доктор әркин әкрәм тәклип билән қатнишип лексийә бәрди.
У сөзидә, дуня иқтисадиниң асия тинч окянға йүзлиниватқанлиқини, буниңға әгишип дунядики күчлүк дөләтләрниң диққитиниң асия тинч окян райониға мәркәзлишиватқанлиқини билдүрди.
Доктор әкрин әкрәм хитай, америка, һиндистан вә японийәниң һәрбий күчлири вә иқтисадий күчлирини статистикилиқ санлиқ мәлуматлар билән селиштуруп өтти. У сөзидә йәнә, асия тинч окян деңизидики оттуриға чиқиватқан мәсилиләрниң әң муһиминиң хитай билән асия тинч окян районидики, японийә, филиппин, малайшия, бируни, вийетнам вә тайланд қатарлиқ дөләт оттурисида деңиз араллирини талшиш мәсилиси икәнликини, бу мәсилидә хитай өз алдиға бир деңиз чеграси сизип мәвҗут чегра сизиқлирини бузуп ташлиғандин кейин, бу райондики дөләтләр билән хитай оттурисидики мунасивәтләрдә сүркилиш йүз бериватқанлиқини билдүрди.
Доктор әркин әкрәм сөзидә йәнә асия тинч окян районлиридики дөләтләр билән хитай оттурисида деңиз арал талишиш мәсилилиригә әгишип уйғур мәсилисини илгири сүрүшкә бир йүрүш пурсәтләр келиватқанлиқини, әмма бу пурсәтләрдин қандақ пайдилиниш яки пайдилиналмаслиқ уйғурларға бағлиқ икәнликини ипадилиди.
Йиғин ахирида доктор әркин әкрәм йиғин әһлиниң сориған соаллириға җаваб бәрди.
2 Саәт давам қилған йиғин қизғин кәйпият ичидә ахирлашти.