Guwahchilar: qeshqerde Uyghur üzüm sodigerliri solaqta, xitay sodigerler bazarda

Qeshqer beshkéremde 32 ming mo baghdiki üzümning ziyan-zexmetke uchrighanliqi heqqide ehwal éniqlashlirimiz dawamida, yépiq terbiyelesh merkezliri üzüm baziridiki Uyghur tijaretchilerni pursettin mehrum qaldurghan bolsa, qeshqerdiki xitay tijaretchilerge purset yaritip bergenliki ashkarilandi.

Muxbirimizning téléfonini qobul qilghan birnechche xitay tijaretchi özlirining ish-oqitining yaxshi ikenlikini tilgha élish bilen birlikte, muqimliq tedbirliri seweblik kochilarda adem azlap ketkenliki we 19 ‏-qurultay siyasiy hawasining üzüm bazirigha tesir körsetkenlikini yoshurmidi.

Weziyettin xewerdar kishilerning bayan qilishiche, bu yil Uyghur rayonida dawam qilghan qattiq zerbe dolqunida Uyghur sodigerlerning muhim hujum nishanliridin biri bolushi, rayondiki bir qisim xitay tijaretchilirining ishini ong qilghan. Qeshqerde bir qisim xitay qurulush ishchiliri, ishini tashlap bazarda soda-sétiq ishlirigha arilashqan؛ burun yaymichiliq qiliwatqan xitay köchmenliri baghlarni höddige élip üzüm sodigirige aylan'ghan. Özini ashkarilashni xalimighan bir guwahchining bu bayanliri qeshqerge qarita élip barghan téléfon ziyaretlirimiz dawamida delillendi. Özining besh yildin buyan qeshqerde yashawatqanliqini ilgiri sürgen bir xitay köchmen özining nöwette qeshqerde üzüm sodisi bilen shughulliniwatqanliqini bayan qildi.

Yene bir neper xitay tijaretchi, özining mexsus üzüm we anar sodisi qiliwatqanliqini bayan qildi. Özining beshkéremde mexsus üzüm ambiri barliqini bayan qilghan bir xitay tijaretchi, bu yil ish-oqitining pewqul'adde yaxshi bolghanliqini tilgha élip, özining bir tonnidin töwen miqdarda üzüm alidighan xéridargha qizziqmaydighanliqini éytti.

Qeshqer sheher ichide bu yil yéngidin dukan achqanliqini bayan qilghan yene bir xitay tijaretchi, bu yil üzümning bahasining erzan bolushining sewebi üstide toxtitilip, qeshqerde kochilarda adem azlap ketkenliki, üzüm bazirida istimalchilarningla emes, tijaretchilerning yoq déyerlik azayghanliqi qatarliq seweblerni tilgha aldi. Xitay tijaretchilerning yene bayan qilishiche, 19 ‏-qurultay seweblik, qeshqerde Uyghurlar ilikidiki soda-sétiq ishliri bezi jaylarda éghir derijide aqsighan, bezi jaylarda pütünley toxtighan. Bularning bayanliridin yene melum bolushiche, bu yil 19 ‏-qurultay mezgilide, ahalilerning mexsus qurultay rohini öginishke yighiwélinishi, üzümlerning waqtida shéxidin üzülmeslikige seweb bolghan. Üzümning shaxta uzun turup qélishi, üzümning üshishige seweb bolghan. Yene bezi guwahchilarning bayan qilishiche, bu yilqi yépiq terbiye merkezliri seweblik üzüm baghliri asasen perwishsiz qalghan we méwisi késelge muptila bolghan.

Üzüm sodisining az sandiki kishilerning, yeni xitay köchmenlirining qoligha qélishi, üzüm gerche késellikke uchrighan, kochilarda xéridar azlap ketken bolsimu, burundinla rayondiki étibar siyasetliridin behrimen bolup kéliwatqan xitay köchmenlirige, jümlidin xitay tijaretchilirining ish-oqitige ongushsizliq élip kelmigen, eksiche sodida ilgirilesh pursiti yaritip bergen.