Türkiye paytexti enqerede Uyghur tetqiqat instituti quruldi

Uyghur mesilisining xelq'ara sehnide orun élishigha egiship, Uyghurlar toghrisida izdinidighan kishilerning sanimu künsayin köpeymekte.

Uyghurlar heqqide tetqiqat élip bérish üchün bir guruppa Uyghur ziyaliysi bir yerge jem bolup, türkiye paytexti enqerede Uyghur tetqiqat instituti qurghan. Mezkur institutning tor bétide qurulush meqsiti bayan qilin'ghan. Uningda mundaq déyilgen: “Ang-sewiyelik, imanliq we adalet tuyghusi küchlük Uyghur jem'iyiti berpa qilishni nishan qilghan Uyghur tetqiqat instituti 2018-yili 1-aprél küni quruldi. Uyghur tetqiqat instituti sherqiy türkistan we dunyaning her qaysi jaylirida yashawatqan Uyghurlar we Uyghurlargha biwasite yaki wasitilik alaqisi bolghan bashqa millet we étnik xelqlerning dinini, tilini, medeniyitini, örp-aditini, shundaqla siyasiy, ijtima'iy we iqtisadiy qurulmisini ilmiy usulda tetqiq qilishni meqset qilidu”.

Biz Uyghur institutining qurulush meqsiti we bundin kéyinki pa'aliyetliri toghrisida téximu tepsiliy melumat igilesh üchün, mezkur institutining mudiri doktor erkin ekrem ependi we Uyghur oqughuchilar bilen söhbet élip barduq.
Doktor erkin ekrem ependi 11-séntebir weqesidin kéyin Uyghur mesilisining xelq'arada tilgha élinishqa bashlighanliqini, bügünki kün'ge kelgende bu mesilining xelq'aralashqanliqini, bundaq bir weziyette Uyghur tetqiqat instituti qurush éhtiyajining otturigha chiqqanliqini, ixchamlap éytqanda buning 4 sewebi barliqini körsetti.

Uyghur tetqiqat instituti Uyghurlar toghrisida yézilghan obzor, xewer we maqalilerni yighish, doklat bérish yighinlirini ötküzüsh, Uyghurlar toghrisida doklat teyyarlash qatarliq xizmetlerni qilidighan bolup, bu yil 4-ayning 1-küni en'ge aldurulghandin taki bügün'giche bolghan ariliqta Uyghurlar toghrisida 3 doklat teyyarlighan. Doktor erkin ekrem ependi bu heqte toxtaldi.

Istratégiye mutexessisi doktor erkin ekrem ependi aldimizdiki 20 yil ichide dunyada zor özgirishlerning meydan'gha kélidighanliqini, Uyghurlarning bu özgirishlerge teyyar bolushi üchün Uyghur institutining ehmiyitining zor ikenlikini bayan qildi.

Türkiye-xitay munasiwiti küchiyiwatqan bügünki künde türkiyede Uyghur tetqiqat instituti qurupsiler, buni taqiwétish éhtimali barmu? dégen so'alimizgha doktor erkin ekrem ependi, buning chare-tedbirlirinimu oyliship qoyghanliqini ilgiri sürdi.

Türkiye chet'ellerdiki Uyghur aliy mektep oqughuchiliri eng köp döletlerdin biri hésablinidu. Istanbul uniwérsitéti oqughuchisi yasin toxti ependi Uyghur tetqiqat institutining tor bétining özliri üchün nahayiti paydiliq boluwatqanliqini tekitlidi.

Doktor erkin ekrem ependi dunyadiki chong döletlerning tetqiqat merkezliri bilen alaqe ornitishqa ehmiyet béridighanliqini, hazir dunyada 7 ming etrapida bu xil tetqiqat merkizi barliqini, buning 1872 sining amérika qoshma shtatlirida ikenlikini tilgha aldi.