Ataqliq Uyghur alim eziz narinbayif alemdin ötti

Qirghizistan penler akadimiyesining akadimiki, qirghizistanda xizmet körsetken pen erbabi, pelsepe penliri doktori, ataqliq Uyghur alimi eziz narinbayif 20-noyabir küni 91 yéshida bishkekte wapat boldi.

21-Noyabirda ötküzülgen eziz narinbayifning teziye murasimigha qirghizistan penler akadimiyesi we qirghizistan milletler assambiliyesining rehberliri,herqaysi sahediki alimlar hemde bishkektiki Uyghur jama'itining wekilliridin bolup 200ge yéqin kishi qatnashti.

Murasimda aldi bilen söz qilghan qirghizistan penler akadimiyesining prizidénti abdighéni érkibayif mundaq didi: “Eziz aka imani taza adem idi, biz uni qirghizistanda pelsepe ilmining eng büyük choqqisigha yetken bir insan süpitide qelbimizde menggü yad étimiz.”

Qirghizistan milletler assambiliyesining re'isi béktémur mirza ibrahimuf teziye sözide munularni bildürdi: “Bügün yalghuz Uyghur xelqi üchünla emes,belki pütün qirghizistanning ilim sahesi üchünmu éghir yoqitish boldi. Büyük tarix we ölmes medeniyet yaratqan Uyghur xelqi özining eziz narinbayifqa oxshash dunyagha tonulghan alimlirining bolghanliqi bilen pexirlinishke erziydu dep qaraymen.”

“Ittipaq”jem'iyitining re'isi artiq hajim öz sözide merhum eziz narinbayifning yüksek insani peziletliri heqqide toxtilip mundaq dédi: “Ittipaq jem'iyiti qurulghan deslepki mezgillerdin bashlapla eziz aka jem'iyetning pa'aliyetlirige aktipliq bilen qatniship, yéqindin yardemde bolup kelgen shundaqla u özining kemter, kichik pé'illiqi, ilimge bolghan estayidilliqi bilen yashlargha ülge tiklep bergen idi.”

Eyni waqitta eziz narinbayifning aspirantoriyeside terbiyilinip, pelsepe penlirining kandidati derijisige yetken dotsént, “Ittipaq”gézitining bash muherriri ekberjan bawudun özining ustazi bolghan eziz narinbayifqa chungqur teziyede ikenlikini bildürüp mundaq dédi: “Eziz akining wapati bilen qirghizistandiki Uyghur xelqi özining birdin ‏- bir akadimikidin ayrilip qaldi. Men ittipaq jem'iyiti merkizi kéngishi, ittipaq géziti ridaksiyesi hemde sorundiki Uyghur jama'iti namidin eziz akining ayali raya hedige, perzentlirige chongqur qayghu ichide we teziyede ikenlikimizni bildürimen”.

Teziye murasimining axirida, radi'omiz ziyaritini qobul qilghan qirghizistan penler akadémiyisining ilmiy xadimi, doktor toqquzaq ömürzaquf mundaq dédi: “Eziz akining ademigerchiliki we yashlarni terbiyeleshtiki estayidilliqi hemmimizning öginishige erziydu. U ulugh Uyghur xelqining pelsepisi, tarixi, medeniyiti saheside nahayiti köp emgeklerni yaratti. Uning yarqin obrazi bizning qelbimizde menggü saqlinidu”.

Eziz eysajan oghli 1924-yili 24-aprélda qirghizistanning qaraqol shehiride dunyagha kelgen bolup, 1942-yili 18 yéshida firunzi pidagokika institutida oquwatqan mezgilde weten urushi bashlinip, urush sépige atlan'ghan. 1945-Yili yanwarda putidin éghir yaridar bolup qirghizistan'gha qaytip kelgen hemde pidagokika inistitotidiki oqushini dawamlashturup mektepni ela netije bilen püttürgendin kéyin, moskwa döletlik uniwérisitétining pelsepe penliri fakoltitigha oqushqa kirip 1953-yili ali mektepni püttürup qirghizistan'gha qaytip kelgen.

Eziz narinbayif özining xizmet yolini oqutquchiliqtin bashlighan bolup, 1953 -yildin 1968-yilghiche firunzi pidagokika inistitotida mu'ellim, kafidira bashchisi, inistitot mudiri qatarliq xizmetlerde bolghan. 1968-Yildin 2010- yilghiche qirghizistan penler akadimiyesining pelsepe we hoqoq penliri inistitotining bashchisi bolup xizmet qilghan. 1979-Yili pelsepe penlirining profissori, 1989-yili akadimiyening akadimiki bolup saylan'ghan. 1994-Yili qirghizistanda xizmet körsetken pen erbabi, 2002-yili pexri akadimik namigha érishken.

Eziz narinbayif pelsepe, tarix, medeniyetke da'ir 20 din artuq kitabning hemde 300 parchidin artuq ilmiy maqalilerning aptori. U yene yuqiri bilimlik ilmiy xadimlarni terbiyeleshke alahide ehmiyet bérip, pelsepe penliri boyiche yigirme neperdin artuq doktor hem kandidatlarni terbiyilep yétishtürgen.