Уйғурлар рамизанда бала оғрилириға шәпқәт тиләп мураҗиәтләр тарқатти

Мухбиримиз гүлчеһрә
2016.06.21
yutken-bala-yutush.jpg “йүткәнләрни тапайли пидаийлар әтрити” чиқарған, йоқап кәткән балиларни издәш уқтуруши. 2015-Йили декабир.
Social Media

Үндидар, QQ вә микробилогларда уйғур балилириниң йоқап кәткәнликигә аит ярдәм тәләплири, адәм издәш учурлири йәнила көп салмақни игилимәктә. Уйғур ели балилириниң адәм бедиклири тәрипидин алдинип сетиветилиши вә башқа һәр хил җинайәтләргә мәҗбурлинишиға қарита даириләр йеқинқи йилларда бәлгилик тәдбир қоллиниватқандәк көрүнсиму, әмма балиларниң йоқап кетиши йеқинқи йиллардин буян техиму сирлиқ, мурәккәп бир еғир мәсилә болуп кәлмәктә.

Икки йилдин буян йәттә йерим яшлиқ қизи сүрийәни издәватқан елнурниң “бала тепилса болатти. Мениң сүрийәм қайтип кәлсә болатти...” дегән азаблиқ нидаси уйғур елини, һәтта хитайни қаплиди шундақла интернет вә ахбаратлар арқилиқ дуняғиму аңланди. Әмма, әсқәт билән елнурниң йүрәк париси сүрийә һазирғичә тепилмиди.

Мәлум болушичә, йеқинда уйғур елидә паалийәт елип бериватқан сәбийләрни издәш пидаийлар әтритидин тәшкилләнгән бир қисим пидаийлар рамизан мунасивити шундақла сүрийәниң йитип кәткәнликиниң икки йиллиқ хатириси мунасивити билән елнурни йоқлап барған. Қәлби бала қайғусида пучиланған, чарчиған, әмма йәнила үмидини йоқатмиған җәсур ана елнур бу пурсәттә җәмийәткә вә балисини оғрилап кәткәнләргә қайта мураҗиәт елан қилған, униң ундидарда тарқалған бу нидаси һазир фейсибокларда чәтәлләрдики уйғур җамаити арисидиму инкас қозғимақта.

Мутәхәссисләрниң көрситишичә, көпинчә һалларда балиларниң йитип кетиши, ата - аниларниң бихәстәлики, болупму йеши кечик, әмдила балағәткә йәткән өсмүрләрниң езиқтуруш яки зораванлиққа нисбәтән қоғдиниш еңи болмиғанлиқтин мәҗбурий яки ихтиярий һалда яман нийәтлик кишиләр тәрипидин алдап кетилиши йүз беридикән. Йеқинқи йилларда сәбийләрниң йоқап кетиши уйғур елидә көп йүз беридиған паҗиәләрниң бири болуп қалди, шундақла йиткән балиларниң тепилиш нисбитиниң төвән болуши җәмийәттә техиму әндишә қозғайдиған бир еғир мәсилә.

Балиси йоқап кәткән ата - аниларниң азаблиниватқанлиқиға чидимиған бир уйғур яш йеқинда иҗтимаий алақә васитилиридә бала оғрилириға мураҗиәт йоллиған.

Мәлум болушичә, уйғур елидә балиси йоқап кетиш давамлиқ учрап туридиған бир зор иҗтимаий мәсилигә айланғили хели йиллар болған болуп, уйғур елидә бу хил бәхтсизликкә дучар болған ата-анилар асасән уйғурлар икән.

Игилишимизчә, йеқинқи икки йилдин буян дәсләп балисини издәватқан ата, аниларниң тәшәббуси, кейин уларға көңүл бөлгүчиләрниң қошулуши билән йиткән балиларни издәш әтрәтлири пидаий гуруппилар арқа ‏-арқидин қурулуп әза саниму барғанчә зораймақта. Болупму һазир ата, аниларму балиси йоқап кәткән һаман иҗтимаий алақә васитилиригә учур йоллап ярдәм сорайдиған һаләт уйғур җәмийитидики бир омумлуққа айланған, балиларни ата, анилириниң қучиқиға қайтуруп келишни өз мәсулийити, дәп билгән бу яхши нийәтлик кишиләрниң һәр тәрәптин бирликтә һәрикәт қилиши нәтиҗисидә нурғун йитип кәткән балилар аилисигә қайтурулмақта икән. Ундидар вә фейсибокта йеқинда ютуп кетип тепилған бир қизниң хәвири һәммини сөйүндүрди.

Қизи сүрийәни йоқитип қойғандин кейин, қизини издәшни бир күнму тохтатмиған, икки йилдин буян йәнә йүткәнләрни издәп пидаийлар әтрәтлиридә халис хизмәт қилип келиватқан елнур зияритимизни қобул қилип, балиларниң яман нийәтлик кишиләр тәрипидин алдинип кетиши яки йитип кетишиниң алдини елиш үчүн, болупму уларни тәтил күнлиридә ялғуз қоймаслиқни, бу хил бәхтсизликни әң төвән дәриҗигә чүшүрүш үчүн барлиқ ата - ана вә җәмийәтниң ортақ һәрикәт қилиши зөрүр икәнликини оттуриға қойди.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.