Xitayning Uyghur aptonom rayoni xelq qurultiyi 'milletler ittipaqliqi qanuni'ni maqullidi

Uyghur aptonom rayoni xelq qurultiyi charshenbe küni axbarat élan qilish yighini ötküzüp, "shinjang Uyghur aptonom rayoni milletler ittipaqliqi terbiyisi nizami"ning maqullan'ghanliqini élan qildi.

Mezkur nizamda, her qandaq organ we shexsning milletler ittipaqliqigha paydisiz gep - sözlerni qilishi, tarqitishi, toplishi, teminlishi, bésishi, élan qilishi yaki milletler ittipaqliqigha paydisiz uchurlarni tarqitishi cheklen'gen. Shuningdek yuqiriqi qa'idige xilapliq qilghuchilarning amanliq bashqurush qa'idisige asasen bir terep qilinidighanliqi, jinayet shekillendürgen, dep qaralghanlarning jinayi jawabkarliqi sürüshtürülidighanliqi bildürülgen.

Mezkur qanunning deslepki nusxisi 2009 ‏- yili 6 ‏- ayda xelq qurultiyining testiqigha tapshurulghan. Lékin ürümchide yüz bergen 5" ‏- iyul weqesi"din kéyin da'iriler mezkur qanun'gha tüzütish kirgüzüp, qurultayning testiqigha qayta yollighan idi. Analizchilar, mezkur qanunning asasi rohining asasliqi Uyghurlarni nishan qilghanliqini, chünki bu qanunda "milli bölgünchilik shinjang jem'iyitining muqimliqigha tehdit salidighan asasi xewptur. Milli bölgünchilikke qarshi turush, milletler ittipaqliqi we wetenning birlikini qoghdash puqralarning wezipisi" déyilgenlikini eskertmekte.

Mezkur nizamni tenqid qilghuchilar, bu qanunda tunji qétim kishilerning gep - sözi jinayet katigoriyisige kirgüzülgenlikini, adettiki gep - sözide weziyetke naraziliqini ipadiligüchilerni jazalash asanlashqanliqini, nizamnamide qandaq sözlerning milletler ittipaqliqigha paydisz söz ikenlikining chek - chégrisi éniq ayrilmighanliqini ilgiri sürmekte.