Xitay Uyghur éli néfit sahesige kelgüsi 5 yilda 29 milyard dollar meblegh sélishni pilanlidi

Xitayning Uyghur élidiki néfit ishlirigha meblegh sélish pilanini élan qilghan mezgili, rayonda yüz bergen 5 ‏- iyuldiki milliy toqunush sewebi weziyet nahayiti jiddiy ehwalda turuwatqan mezgilge toghra kelgen idi.

"Junggo géziti"ning xitay döletlik néfit shirkitining mu'awin mudiri jaw jipingning sözini neqil keltürüp xewer qilishiche, mezkur shirket bu mebleghni gaz we néfit turubisi yasash, néfit ayrish we néfit - ximiye zawuti qurush, néfit ambiri yasash ishlirigha serp qilishni pilanlighan.

Xewerlerge qarighanda, xitayning quruqluqtiki néfit zapisining 30% i, teb'iy gaz zapisining 34% i Uyghur aptonom rayonigha jaylashqan bolup, xitay 2000 - yildin béri bu rayonning néfit, teb'iy gaz zapisini qézishqa meblegh sélishni kücheytken idi.

Lékin Uyghurlar bolsa, xitayning néfit igilikige salghan meblighi xitay köchmenlirini menpe'etdar qilip, Uyghurlarning chetke qéqilghanliqini we rayonning ékologiyisining weyran bolushigha seweb boluwatqanliqini otturigha qoyup xitay hökümitini eyiblimekte idi. Dunya Uyghur qurultiyi "5 iyul weqesi"ning yüz bérishide bu amillarning roli barliqini ilgiri sürgen.