Lenju-ürümchi oqsiman téz poyizidiki herbiy manéwir xitayning esli meqsitini ashkarilidi

Ötken yilining axiridin bashlap, xitay hökümiti alahide meblegh salghan türlerning biri bolghan ürümchi-lenju alahide téz sür'etlik poyiz qatnishi ishqa kiriship, yoluchi toshushqa bashlighan idi. Xitay armiyisi bolsa aldinqi küni Uyghur éligha qatnaydighan alahide téz poyizda herbiyler we herbiy eslihelerni yötkesh, qorallandurush manéwiri ötküzüp, tuyuqsiz weqelerge taqabil turush iqtidarini sinighan. Közetküchiler buni lenju-ürümchi alahide téz sür'etlik poyiz yolining esli meqsiti dep mölcherlidi.

Xitay hökümiti Uyghur éli bilen lenju arisida sa'itige 350 kilométir tézlikte qatnaydighan bir alahide téz sür'etlik poyiz yoli yasap chiqip, uni ötken yili axirida yeni 26‏-dékabir künidin ibaret resmiy ishqa kirishtürgen. “ Oq tézlikidiki poyiz” dep nam bérilgen bu alahide téz poyiz arqiliq ürümchi bilen lenju otturisidiki musape 12 sa'et qisqarghan idi. Da'iriler téxi 2017-yiligha qalmay béyjing bilen lenju otturisida qatnaydighan oqsiman poyiz liniyisi tutashturulup, béyjing bilen ürümchi arisidiki eslidiki 41 sa'etlik musapini biraqla 16 sa'etke chüshüridighanliqini élan qilghan.

Xitay axbarati “Téz sür'etlik poyiz qatnishining musapini qisqartip xelqqe qulayliq yaritidighanliqini, Uyghur éli bilen xitay ölkilirini bir-birige zich baghlaydighanliqi” ni ilgiri sürgen. Emma xitayning mudapi'e gézitide yer alghan xewerde éytilishiche, xitay xelq armiyisi 2-iyun küni bu tömür yolda tunji qétimliq herbiy we herbiy eslihe yötkesh manéwiri élip barghan. Herbiy manéwir ikki guruppa boyiche élip bérilghan bolup, birinchi qétimliq manéwirda yuqiri sür'etlik poyizda herbiy qoshunlar we ularning yénik tipliq herbiy qoralliri, yük-taqiliri yötkelgen. Ikkinchi guruppidiki herbiy manéwir boyiche bashqa bir poyizda herbiyler bilen birlikte 40-tipliq we 120-tipliq rakéta qoyup bérish üsküniliri bille yötkep méngilghan.

Xewerde, her ikki manéwirdin yighip élin'ghan sanliq melumatlar analiz qilinip, bundin kéyin jiddiy ehwal yüz bergende lenjuda turushluq herbiy qisimlarni yötkesh xizmetlirige tetbiqlinidu, déyilgen. Lenju-ürümchi tömür yolining bir böliki chingxey-tibet égizlikidin ötidu. Bu tömür yol qurulushidiki eng qéyin nuqta déngiz yüzidin 3600 métir égizlikke sélinidighan ikki tonél bolup, uning qéyinliq derijisi yuqiri we xewplik. Eyni chaghda xitay da'irilirining mana mushundaq xewplerge tewekkül qilip, néme üchün bu qurulushqa shunche zor meblegh we adem küchi ajratqanliqi Uyghur közetküchilerning diqqitini qozghighan idi.

D u q bayanatchisi dilshat rishit ependi bolsa bügünki sözide lenju-ürümchi yuqiri sür'etlik poyiz liniyisining esli meqsitining yuqiridiki manéwir arqiliq ashkara bolghanliqini bildürdi.

Igilinishiche, lenju-ürümchi tömür yolida yénik tipliq qorallarni bixeter yötkeshni asanlashturush üchün lenju tömür yol idarisi mexsus halda mingdin oshuq miltiq tirigüch, tapancha qépi we arghamchilarni yasap poyizgha orunlashturghan. Lenju tömür yoli idarisining herbiy eslihe transport ishigha mes'ul bashliqi jyang shyawling bu üskünilerning hemmisining sinaqtin ötküzülgenlikini bildürgen.

Dilshat rishit ependi xitay hökümiti Uyghur élida qattiq qolluq siyaset yürgüzüp turup yenila qattiq endishe ichide ikenlikini bildürdi. Shunga herbiy küchige tayinip turup Uyghurlarning herqandaq yosundiki naraziliq heriketlirini basturmaqchi boluwatqanliqini bildürdi.

Buningdin sirt, lenju bilen ürümchi arisidiki téz poyizning xitay köchmenlirige qulayliq yaritip, ularning téximu köplep Uyghur éligha kélip orunliship, Uyghurlarning medeniyet, til, din, turmush usuli, yashash muhiti we ishqa orunlishishigha téximu zor éghirchiliq salidighanliqi Uyghurlarni bi'aram qiliwatqan yene bir muhim mesilidur.