Rabiye qadir xanim: teywenlikler Uyghurlarni muhim istratégiyilik hemkarlashquchimiz dep qarap kelmekte
2017.02.27
Teywendiki 28-féwral qirghinchiliqining 70 yilliqini xatirilesh yüzisidin ötküzülgen amérikidiki teywenlikler teshkilatlirining xelq'araliq yighinigha Uyghur milliy herikiti rehbiri rabiye qadir xanim alahide teklip bilen qatnashti we Uyghur weziyitini anglatti. 2017-Yili 26-féwral, los an'gélés.
RFA
Teywen xelqi üchün 28-féwral, untulmas künlerning biri, 1947-yili 2-ayning 28-küni, jang keyshi armiyisi teywen xelqi üstidin keng kölemlik qirghinchiliq élip barghan kün bolup, dunyaning her qaysi jayliridiki teywenlikler bu künni ortaq xatirilep kelmekte. Amérikidiki teywenlikler teshkilatlirining 26-féwral küni los anjélés shehiride, 28-Féwral qirghinchiliqining 70 yilliqini xatirilesh Xelq'araliq yighinigha alahide teklip bilen yighin'gha qatnashqan Uyghur milliy herikiti rehbiri rabiye qadir xanim, yighin ehlige xitay hökümitining Uyghurlar üstidin élip bériwatqan qirghinchiliqliri heqqide doklat bergen.
Yighinni teshkilligen teywen teshkilatliri rabiye qadir xanimning teywen ziyaritini emelge ashurushqa bolghan arzulirini ipadiligen. Pa'aliyetlirini dawamlashturuwatqan rabiye qadir xanim, muxbirimiz gülchéhrening téléfon ziyaritini qobul qilip, öziningmu teywen ziyaritidin ümidini üzmigenlikini peqet muwapiq pursetni saqlawatqanliqini eskertti.
Tarixi menbelerge qarighanda, teywende yüz bergen 28-féwral qanliq weqesining kélip chiqishida 1945-yili, 8-ayda yaponiye teslim bolghandin kéyin, shu yili 10-ayda gomindang hökümiti teywen'ge bolghan hökümranliqni ötküzüwélip, yerlik teywen xelqige qarita siyasiy we iqtisadiy jehettin zulum sélishi muhim rol oynighan.
Bu waqitta gomindang da'irilirining chirikliki we bashqa türlük sewebler tüpeylidin teywen iqtisadi chékinip ketken. Shuningdek teywen yerlik ahalisi bilen gomindang hökümranliri qatlimi arisidiki ziddiyet ötkürleshken, netijide, 1947-yili 27-féwral küni yerlik teywenliklerning hökümetke qarshi naraziliq namayishliri partlighanda jang keyshi qoshunliri 28- féwral küni namayishchilarni qanliq basturghan. Bu xil basturush we qolgha élish heriketliri taki 5-ayghiche dawamlashqan.
28-Féwral weqesi yene “Teywendiki öz aldigha musteqil dölet qurush idiyisidiki pikir éqimining basturulushi” depmu qarilidu hemde bu weqe yéqinqi yillardin buyan izchil xatirilinip kélinmekte.
Yuqiridiki awaz ulinishidin, muxbirimiz gülchéhrening bu heqtiki téléfon söhbitini anglaysiler.
Köp körülgen xewerler
RFA
- Uyghurlar “Jungxu'a milliti” emes, xitay éytimidiki “Anarning danisi” mu emes!
- Almutadiki Uyghur jama'iti 1-öktebir “Matem küni” de weten shéhitlirini yad etti
- Yaponiye we awstraliyede xitayning Uyghur élini bésiwalghanliqining 75 yilliqigha naraziliq bildürüldi
- Xitay diplomatik organliri bu yilliq dölet bayrimini tebrikleshte yene “Shinjang ussuli” ni sehnige élip chiqqan
- Prinséton uniwérsitéti kutupxanisi: “Köpchilikning Uyghur tilidiki kitab-matériyallarni teqdim qilishini qarshi alimiz”