Qeshqerdiki bir dölet xadimi: ipadisi yaxshilarni a'ilisi bilen 24 sa'etlik körüshtürüsh tüzümi yolgha qoyuluwatidu
2019.02.25
Ötken hepte türkiyediki Uyghur pa'aliyetchi zulpiqar éli, özining Uyghur rayonidiki lagérda yétiwatqan bir tughqinining 3 künlük qoyup bérilgenliki we lagérdin chiqip özi bilen alaqiliship bir kündin kéyin tekrar alaqisi üzülgenlikini melum qilghan idi. Muxbirimizning bu heqte élip barghan téléfon ziyaretliri dawamida, yéqinqi ikki hepte ichide Uyghur rayonining qeshqer we xoten qatarliq jayliridiki lagérlarda bir qisim tutqunlarning a'ilisi bilen uchrashturush üchün 24 sa'etlik qoyup bérilgenliki we möhlet toshqandin kéyin yene lagérgha ekétilgenliki ashkarilandi. Emma da'irilerning bu tüzümni néme meqset bilen yolgha qoyghanliqi téxi aydinglashmidi.
Türkiyediki Uyghur pa'aliyetchilerdin zulpiqar élining radiyomizgha bildürüshiche, uninggha ötken seyshenbe küni Uyghur rayonida lagérda yétiwatqan bir tughqinidin téléfon kelgen. Tughqini uninggha özining lagérdin 3 künlük qoyuwétilgenlikini bildürüsh bilen birlikte lagérdikilerning nöwettiki éghir weziyiti heqqide melumat bergen. Biz Uyghur rayondiki bir qisim orunlargha téléfon qilip bu xil qoyup bérilish heqqide melumat soriduq. Qeshqerdiki melum bir idarining siyasiy bölüm mudiri, öz idarisidin terbiyeleshke ekétilgen xadimlardin üch nepirining yéqinqi ikki hepte ichide a'ilisi bilen körüshtürülüsh üchün 24 sa'etlik qoyup bérilgenliki we möhlet toshqandin kéyin tekrar lagérgha ekétilgenlikini melum qildi. Téléfonimizni qobul qilghan qeshqer yéza igilik idarisi xadimimu, bu idaridin terbiyeleshke ekétilgenlerdin yéqinda qoyup bérilgen kishining kim ikenliki heqqidiki so'alimizgha, “Erkin qadir” dep jawab berdi. Biz bu idare xadimigha erkin qadir bilen körüshmekchi ikenlikimizni bayan qilghinimizda, yene bir xadim uning hazir yene lagérda ikenlikini ashkarilidi.
Pa'aliyetchi zulpiqar, tughqinining ushtumtut qoyup bérilishining chet'eldin kelgen yaki kélidighan bir tekshürüsh guruppisi bilen munasiwetlik bolush éhtimalliqini ilgiri sürdi. Qeshqerdiki bir méhmanxanining amanliq xadimi özlirige chet'eldin kélidighan bir tekshürgüchiler heqqide melumat bérilgenliki we hetta ulargha qalaymiqan sözlimeslik heqqide agahlandurulghanliqini bayan qilghan bolsimu, u yéqinqi 24 sa'etlik qoyup bérilish tüzümidin xewersizlikini éytti. Yuqirida üch xizmetdishining 24 sa'etlik qoyup bérilgenlikini bayan qilghan xadim, bu qoyup bérilishning sewebi heqqide resmiy uqturush tapshurup almighanliqini, emma jem'iyettin anglighanlirigha asasen, 24 sa'etlik qoyup bérilgenlerning lagérda ipadisi yaxshi bolghanlar dep qaraydighanliqini bayan qildi.
Aqsu wilayetlik edliye idarisi xadimi aqsuda lagérdin 24 sa'etlik qoyup bérilgenlerning sani heqqidiki so'alimizgha jawab bérishni ret qildi. Xotendiki melum bir idare xadimi, öz idarisidin exmetjan metniyaz isimlik bir kishining lagérdin qoyup bérilgenlikidin xewer tapqanliqini, emma uning hazir nedilikidin xewiri yoqluqini éytti. Xoten sheherlik edliye idarisi xadimi, 24 sa'etlik qoyup bérilishining sewebi heqqidiki so'alimizgha, wilayetlik edliye idarisidin melumat élishimizni tewsiye qildi.
Pa'aliyetchi zulpiqarning bayan qilishiche, uning lagérdin qoyup bérilgen tughqini, lagérdikilerning ehwalining éghir ikenlikini bildürgendin kéyin özidin we uruq-tughqanliridin raziliq sorighan.
Hörmetlik radi'o anglighuchilar téléfon ziyaretlirimizdin gerche, lagérlarda yéqindin buyan bir qisim tutqunlarni a'ilisidikiler bilen 24 sa'etlik uchrashturush tüzümini yolgha qoyghanliqi ashkarilan'ghan bolsimu, bu tüzümning meqsiti we uni yolgha qoyushqa mejburlighan sewebler téxi aydinglashmidi.