Yapon'gha qarshi urushni xatirilesh mezgilide muqimliq terbiyisi kücheytildi

Muxbirimiz méhriban
2015.08.31
Oqutquchilar-idiyiwi-terbiye.jpg Shinjang uniwérsitétida échilghan oqutquchilar qoshunidiki idiyiwi terbiye yighin meydani. 2015-Yili 28-awghust, ürümchi.
Xinjiang Uniwersiti tor beti

Xitay kompartiyisi merkizi teshwiqat bölümi, 3-séntebir ötküzülidighan yapon'gha qarshi urushning 70 yilliqini xatirilesh pa'aliyiti sewebidin yéngi uqush mewsümining bir hepte kéchiktürülgenliki we yéngi oqush mewsumi bashlinishi bilenla barliq oqughuchilargha partiyini söyüsh, wetenni söyüsh terbiyisi élip bérish heqqide uqturush tarqatqan. Radi'omiz igiligen ehwallardin melum bolushiche, ürümchidiki shinjang uniwérsitéti qatarliq aliy mekteplergimu oxshash uqturush chüshürülüp, 7-séntebir kéchikip bashlan'ghan yéngi oqush mewsumida aldi bilen oqughuchilargha siyasiy telim-terbiye élip bérish yolgha qoyulidighanliqi alahide uqturulghan.

Radi'omiz ürümchidin igiligen ehwallardin melum bolushiche, ürümchidiki aliy mektepler we ottura mekteplerning bu mewsumluq oqushi bir hepte kéchiktürülgen. Melum bolushiche, bu xil kéchiktürüsh ma'arip ministirliqining bir tutash orunlashturushigha asasen élip bérilghan. Ma'arip ministirliqi jaylargha tarqatqan uqturushida,3-séntebir peyshenbe küni ötküzülidighan “Yapon'gha qarshi urushning 70 yilliqini xatirilesh pa'aliyiti” sewebidin, xitaydiki aliy mektepler we ottura mekteplerning yéngi mewsumluq oqushining bir hepte kéchiktürülidighanliqini alahide uqturghan.

Xitayning junggo ma'aripi qatarliq hökümet xewerliride yéngi oqush mewsumi bashlinishi bilen herqaysi uniwérsitétlarda oqughuchilargha “Yapon'gha qarshi urushning 70 yilliqini xatirilesh munasiwiti bilen yéngi oqush mewsumidiki 1-sa'etlik ders yeni wetenperwerlik dersi orunlashturulidighanliqi xewer qilindi.

Radi'omiz xitay bölümining ziyaritini qobul qilghan sichüendiki melum uniwérsitétning oqutquchisi, bir hepte kéchikip bashlan'ghan derste oqughuchilargha “Wetenperwerlik terbiyisi dersi orunlashturush” ewalining ilgiri bolup baqmighanliqini bildürdi.

Igiligen ehwallardin melum bolushiche, xitay ma'arip ministirliqi orunlashturghan yéngi mewsumda “Oqughuchilargha wetenperwerlik terbiyisi élip bérish” uqturushi, Uyghur aptonom rayon da'iriside rayonning yerlik alahidilikige asasen, “Bölgünchilikke qarshi turup, döletning birlikini qoghdash, diniy radikalliqqa qarshi turup, partiyining rehberlikini himaye qilish, qanun boyiche shinjangni bashqurush, milletler ittipaq, muqim shinjang berpa qilish, uzun muddetlik eminlik ichide tereqqiy qilish” sho'arliri asasida oqutquchi-oqughuchilargha wetenperwerlik terbiyisi élip bérish teshebbus qilin'ghan.

Oqughuchilar 7-séntebirdin bashlap mektepke yighilidighan bolsimu, emma shinjang uniwérsitéti, shinjang pédagogika uniwérsitéti, shinjang tébbiy uniwérsitéti qatarliq ürümchidiki aliy mekteplerde oqutquchilar 8-ayning 24-künila mektepke kélip, Uyghur aptonom rayonluq ma'arip nazariti teripidin uyushturulghan bir heptilik siyasiy öginishke orunlashturulghan.

Bu heqte toxtalghan ürümchidiki shinjang uniwérsitétining bir oqutquchisining bildürüshiche, ulargha oqughuchilarning 7-séntebir küni mektepke yighilidighanliqi, yéngi oqush kalindarining 10-chésladin bashlinidighanliqi uqturulghan. Emma mekteptiki oqutquchilar 24-awghust yeni ötken düshenbe küni yighiwélinip bir heptilik siyasiy öginishke uyushturulghan. Uning bildürüshiche, ular bir heptilik öginish jeryanida oqutquchilar bölgünchilikke, diniy radikalliqqa qarshi turidighan, milletler ittipaqliqini, birlikni, muqimliqni qoghdaydighan, shinjang alahidikilige ige “Tötte yaxshi oqutquchi bolush” heqqidiki höjjetlerni herqaysi inistitotlarda kolléktip öginishke orunlashturulghan. Öginishtin kéyin birmu-bir ipade bildürüshke uyushturulghan. Undin bashqa xitay merkizi téléwiziye istansisi teripidin ishlen'gen “Chégrani buzup qachqanlarning töwinamisi”, “Saxta niqab astidiki jihad urushigha atlinish” qatarliq filimlar qoyup bérilip, oqutquchilar ayrim ayrim halda “Bölgünchilik idiyisige qarshi turup, wetenning birlikini qoghdash, diniy esebilikke qarshi turush iradisini bildürüsh” ke orunlashturulghan.

Shinjang uniwérsitéti mektep toridin melum bolushiche, shinjang uniwérsitétida 27-awghust peyshenbe küni chüshtin burun oqutquchilargha “Uyghur aptonom rayonluq partkomning ma'arip xizmiti yighinining rohini yetküzüsh” namidiki xulase yighini échilip, “Shinjang alahidilikige ige tötte yaxshi oqutquchi bolush”, “Partiye we xelq razi bolidighan oqutquchi bolush” teshebbus qilin'ghan.

Xitay da'iriliri aliy mekteplerde élip bériwatqan atalmish “Wetenperwerlik terbiyisi” we Uyghur élidiki mekteplerde “Bögünchilikke qarshi turup,muqimliqni tekitlesh” teshebbusi xitay weziyet analizchiliri we chet'ellerdiki Uyghur teshkilatlirining diqqitini qozghidi.

Ilgiri xitaydiki sabiq bash ministir jawziyanggha katip bolghan, tonulghan kishilik hoquq pa'aliyetchisi siyasiy weziyet analizchisi baw tung ependi 31-awghust düshenbe küni radi'omiz xitay bölümining ziyaritini qobul qilip, nöwettiki xitay kommunist hökümitining öz hakimiyitini mustehkemlesh üchün, yapon'gha qarshi urushning 7-yilliqini xatirilesh namida, yash oqughuchilargha bir qétimliq wetenperwerlik terbiyisi élip bérishni meqset qilghanliqini bildürdi.

Dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat rishit ependi bolsa, qurultay yéqinda Uyghur élidin igiligen yapon'gha qarshi filimlarni Uyghurchigha terjime qilmasliq heqqidiki ichki uqturushni neqil élip,, pütün xitay ölkiliride yapon'gha qarshi urushning 70 yilliqini xatirilesh pa'aliyiti daghdughiliq élip bériliwatqan bolsimu, emma da'irilerning Uyghur élining muqimliqidin ensirigini üchün yapon'gha qarshi urush teshwiqatini Uyghurlargha u qeder köp teshwiq qilmasliqi, aliy mekteplerde bu mewsumluq oqush bashlinishtin ilgiri “Muqimliqni tekitlep, bölgünchilikke qarshi turush” mezmunidiki siyasiy öginishlerning élip bérilishi qatarliqlarning da'irilerning Uyghurlarning qarshiliq heriketlirining yüz bérishi we sherqiy türküstanning muqimliqidin ensirigenliki sewebidin boluwatqanliqini tekitlidi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.