Güentanamo diki Uyghur mehbuslarning adwukati séybin welit bilen söhbet (2)

Guentanamo türmisining sirqi körünüshliridin biri.

 Güentanamo türmiside tutup turuluwatqan Uyghurlarni sotta aqlash bilen birlikte amérika siyasetchilirining güentanamodiki Uyghurlargha amérikida yashash pursiti bérish toghrisida amérika hökümitige bésim ishlitishi üchün jiddiy pa'aliyet élip bériwatqan séybin welit ependi, perhat huzeyfeni amérika fédéral erziyet sot mehkimisining qararidin xewerlendürüsh üchün tirishchanliq körsitiwatqanliqini bildürmekte.

So'al : hörmetlik séybin welit ependim, söhbitimizning béshida siz, pütün Uyghurlar shuningdek pütün dunya fédéral erziyet sot mehkimisining perhat heqqidiki qararidin xewerdar boldi. Lékin perhat hazirghiche, özining sotta qolgha keltürgen ghelibisidin xewersiz turuwatidu, dédingiz. Perhatni sotning qararidin xewerlendürüsh üchün qandaq teshebbuslarda boluwatisiz? bu heqte bir az melumat béremsiz?

Jawab : biz perhatni sotning qararidin xewerlendürüsh üchün hazirghiche ikki türlük teshebbusta bolduq. Birinchisi, perhatqa bir xet yazduq. Adette bu xetning perhatning qoligha yétip bérishi üchün ikki, üch hepte waqit kétidu. Ikkinchidin, biz güentanamo türmisidin perhat bilen téléfon arqiliq sözlishishmizge ruxset bérishini telep qilduq. Lékin güentanamo türme da'iriliri hazirghiche bizge perhat bilen téléfon arqiliq körüshüsh üchün ruxset bermidi. Üchünchi, türme da'irilirining perhat bilen téléfon arqiliq körüshishimizge ruxset bérishi toghrisida sottin qarar chiqirish üchün sotqa erz sunushqa teyyarliniwatimiz. Lékin sotning bundaq qarar chiqiridighan - chiqarmaydighanliqi éniq emes.

So'al : hörmetlik ependim, yuqirida fédéral erziyet sot mehkimisining perhat toghrisidiki qarari güentanamoda tutup turuluwatqan bashqa Uyghur mehbuslarning ehwaligha qandaq tesir körsitidighanliqini sorighan idim. Lékin bu su'alimgha éniq bir jawab alalmidim. Bu heqte bir az toxtalsingiz?

Jawab : bizning qarishimizche, sotning perhat heqqidiki qarari güentanamoda tutup turuluwatqan pütün Uyghur mehbuslar üchün bolmisimu, türmidiki Uyghurlarning asasliq qisimigha perhatningkige oxshash bir netije élip kélishi kérek. Lékin sotning bu mesilide biz bilen bir qarashta bolghan - bolmighanliqi melum emes.

So'al : ependim, nöwette güentanamoda tutup turuluwatqan Uyghurlarning qanche nepiri qoyup bérilishke teyyar turuwatidu. Yaki ularning qanche nepiri hökümet teripidin düshmen jengchisi emes dep békitilgen?

Jawab : bu bir - biridin perqliq ikki so'al. Hökümetning qarishiche güentanamoda tutup turuluwatqan mehbuslarning hemmisi düshmen jengchisi. Lékin hökümet bezi düshmen jengchilirini shepqet we iltipat yüzisidin qoyup bérishni qarar qilghan. Démek hökümet, gerche mejbur bolmisimu. Bezi düshmen jengchilirini qoyup bérishke razi bolghan. Emdi perhat amérika fédéral erziyet sot mehkimisining hökümi bilen düshmen jengchisi dégen qéliptin chiqip ketti. Umu bir nechche yil burunla qoyup bérilse bolidighan mehbuslar katégoriyisige kirgüzülgen idi. Démek, güentanamo türmisidin qoyup bérilse bolidu dégen tizimlikke kirishning anchila ehmiyiti yoq. Chünki ularni qobul qilidighan héchqandaq dölet yoq. Méning bilishimche, güentanamoda tutup turuluwatqan Uyghur mehbuslarning peqet bir nepirila hazirghiche qoyup bérilse bolidu, dégen katégoriyige kirelmigen. Qalghanlarning hemmisi mezkur katégoriyining ichide. Biz téxi bu Uyghur mehbusning néme üchün bu katégoriyisining ichige kirgüzülmigenlikini bilmeymiz. Chünki hökümet bu heqte bizge héchqandaq melumat bermidi. Biz sotta perhat mesiliside nahayiti chong bir utuqqa érishtuq. Sot uning düshmen jengchisi emeslikini qarar qildi. Güentanamoda tutup turuluwatqan Uyghur mehbuslarning mesilisi asasen perhatning mesilisige oxshighanliqi üchün, sotning bu qarari güentanamoda tutup turuluwatqan bashqa Uyghur mehbuslarnimu öz ichige élishi kérek.

So'al: démek, sizche fédéral erziyet sot mehkimisining perhat heqqidiki qarari güentanamoda tutup turuluwatqan Uyghur mehbuslarning hemmisi üchün ijra qilinidu, shundaqmu? 

Jawab: biz sotta mesilini mushundaq otturigha qoyimiz. Elwette hökümet terep bizning bu telipimizge qarshi chiqidu. Emma sotning bu mesilide bizning telipimizni qobul qilish - qilmasliqi téxi éniq emes.

Köp rehmet, séybin welit ependim. Sizge utuq tileymiz.