Қәшқәрдә хәтмә қуран паалийити аманлиқ хадимлириниң назарити астида өткүзүлмәктә

Қәшқәрдә аһалиләр хәтмә қуран өткүзүштә, алақидар комитетлардин рухсәтнамә елиштин башқа йәнә, хәтмә қуранниң башлиниши үчүн шу җайдики бир аманлиқ хадиминиң сорунда һазир болуши шәрт қилинмақта.

Уйғур елидә диний етиқад әркинликиниң еғир дәриҗидә чәклимигә учраватқанлиқини хәлқара инсан һәқлири тәшкилатлири вә уйғур паалийәтчилири йиллардин бери тәкитләп кәлмәктә. Хитай һөкүмити болса хитайда пуқраларниң диний әркинликиниң толуқ капаләткә игә икәнликини, уйғурларниңму бу һоқуқтин йетәрлик дәриҗидә бәһримән болуватқанлиқини изчил һалда тәкрарлимақта. Әмма, ашкарилинип қеливатқан бәзи әһваллар, хитайниң уйғур елидә диний сорунларни башқурушта бәзи диний қаидә вә әһкамларни еғир дәриҗидә дәпсәндә қиливатқанлиқини испатлимақта.

Биз аһалиләрниң бу инкасиниң тоғрилиқ дәриҗисини ениқлап беқиш үчүн; қәшқәрдики һейтгаһ мәсчитигә телефон қилдуқ. Мәсчит һәйәтлиридин бири юқириқи инкасниң тоғрилиқини испатлиди.

Диний әркинлик, тәрәққий қилған бир дөләт вә мәдәнийәтлик бир җәмийәт үчүн бүгүн алдинқи қатардики өлчәмләрдин бири сүпитидә қобул қилинмақта.

Хәлқара қанунларда диний әркинлик ялғуз ибадәт сорунлириға игә болуш әмәс, бәлки диний паалийәтлирини һәрқандақ бир тәһдит, һәрқандақ мәҗбурлашлардин халий һалда әркин вә азадә елип бериш дәп көрситилмәктә, әмма хитай һөкүмити болса, ислам динини сотсиялизм үчүн хизмәт қилдуруш, дөләтниң пүтүнлүки вә җәмийәтниң муқимлиқи үчүн хизмәт қилдуруш шоарини иккиләнмәстин ашкара һалда тәшвиқ қилмақта. Уйғур диний затлар бу әһвални ислам дини вә униңға етиқад қилғучиларға қилинған һақарәт дәп қарашмақта.