Xitayning londondiki elchixanisi aldida “5-Féwral weqesi” ni xatirilesh namayishi ötküzüldi

Buningdin 21 yil burun, yeni 1997-yili 5-féwralda ghuljidiki Uyghur yashliri xitay da'irilirining bir qisim diniy zatlarni sewebsiz qolgha élishi we Uyghurlardiki en'eniwi meshrep pa'aliyitini cheklishige qarshi tinchliq namayishi teshkilligen idi. Epsuski shu qétimqi namayish xitay qoralliq küchliri teripidin qattiq qolluq bilen basturuldi hemde nurghun kishi qolgha élindi. Bu kishilerning beziliri jaza mudditini tamamlap türmidin chiqqan bolsimu, yene bezi kishiler téxighiche türmide yatmaqta.

Xitay hökümet da'iriliri “Namayishni bir terep qilish jeryanida 11 kishi öldi” ؛ dep élan qilghan bolsimu, emma “5-Féwral ghulja weqesi” ؛ge shahit bolghanlar shu qétimqi weqede yüzdin artuq kishining öltürülgenlikini ilgiri sürmekte. 1998-Yilidin étibaren muhajirettiki Uyghurlar, jümlidin londondiki Uyghur jama'iti izchil halda her yili türlük pa'aliyetler arqiliq “5-Féwral weqesi” ؛ni xatirilep kelmekte. Bu yilmu londondiki bezi Uyghur pa'aliyetchilerning uyushturushi bilen bir qisim Uyghurlar en'gliyening paytexti london shehiridiki xitay elchixanisi aldigha jem bolup shu qétimqi tinchliq namayishida hayatidin ayrilghanlarni xatirilidi, , shuning bilen birge, xitayning Uyghurlargha élip bériwatqan bésim siyasitige bolghan ghezep-nepritini ipadilidi.

Biz neq meydan'gha téléfon qilip namayish toghrisida melumat igiliduq. Londondiki xitay elchixanisi aldida ötküzülgen namayishqa 35-40 etrapida Uyghur ishtirak qilghan bolup, ular hemme birdek “Uyghurlargha erkinlik, xitaylar zulumni toxtatsun” dégendek sho'arlarni towlashqan. 

Londonda turuwatqan Uyghur pa'aliyetchi kerim zahir ependi, pa'aliyetning london waqti kéche sa'et 6din 8 giche dawamlishidighanliqini bayan qildi. 

Uzun yillardin buyan londonda pa'aliyet élip bériwatqan rehime xanim, bu yilqi pa'aliyetning burunqilargha oxshimaydighan terepliri toghrisida toxtaldi. 

Rehime mexmut xanimning éytishiche londondiki xitay elchixanisida köp qétim namayish ötküzülgen bolup, bu yil Uyghurlar eng köp ishtirak qilghan yil iken.