Washin'gtonda “5-Féwral ghulja weqesi” ning 21 yilliqi xatirilinip daghdughiliq namayish ötküzüldi

“5-Féwral” namayishchiliri namayishtin kéyin washin'gtonning eng awat rayonliridin dupont aylanmisigha yürüsh qilmaqta

5-Féwral küni amérika paytexti washin'gton we uninggha qoshna herqaysi shtatlardiki Uyghur jama'iti washin'gtondiki xitay elchixanisi aldigha toplinip, 1997-yilidiki “5-Féwral ghulja weqesi” ning 21 yilliqini xatirilesh üchün daghdughiliq namayish ötküzdi. Uyghur pa'aliyetchiler neq meydanda nutuq sözlep, xitay hökümitining nöwette Uyghurlargha qaratqan yuqiri bésimliq basturush siyasetlirini qattiq eyiblidi. Namayishchilar qoshuni qollirigha ay-yultuzluq kök bayraqni kötürüshüp, birlikte sho'ar towlap, xitay elchixanisi aldidin washin'gton sheher merkizidiki dupont aylanmisigha qarap yürüsh qildi.

Buningdin 21 yil ilgiri, yeni 1997-yili 5-féwral küni ghulja shehiridiki Uyghur yashliri diniy bésimni we irqiy kemsitishni tügitishni telep qilip tinch namayish ötküzgen idi. Shu küni xitay qoralliq küchliri qolida tömürning sunuqimu bolmighan namayishchi yashlargha oq chiqarghan hemde yüzligen kishini qolgha alghan idi. Shu qétimliq weqening aldi-keynide köpligen kishiler hayatidin ayrilghan we uzun yilliq qamaq jazalirigha höküm qilin'ghan bolsimu, xitay hökümiti ta bügün'ge qeder bu ishlargha da'ir héchqandaq tepsilatni ashkarilighini yoq. Ene shu kündin bashlap muhajirettiki Uyghur jama'iti her yili bu künni qayghu we ghezep ichide xatirileshni dawam qilip kelmekte. 

Bügünmu amérikining wirginiye we mariyland shtatliri shuningdek qoshna shtatlardin kelgen Uyghur jama'iti xitayning amérikidiki bash elchixanisi aldigha toplinip, ay-yultuzluq kök bayraqlarni jewlan qildurghan halda Uyghurlarning zulumgha qarshi meydanini yene bir qétim ipadilidi. Chüshtin kéyinki namayish aldi bilen herda'imqidek “Sherqiy türkistan marshi” bilen bashlandi. Shuningdin kéyin amérika Uyghur birleshmisining re'isi élshat hesen söz élip bügünki namayishning meqsiti heqqide qisqiche söz qildi.

Arqidin bügünki namayishqa kelgenlerdin dunya Uyghur qurultiyining aliy rehbiri rabiye qadir xanimni bügünki namayishning sewebi hemde buninggha alaqidar ishlar heqqide qisqiche sözlep bérishke teklip qildi. Rabiye qadir xanimning nutqidin kéyin Uyghurlar xitay elchixanisi aldida sep bolup yighilip, qolliridiki kök bayraqlarni lepildetken halda “Yoqalsun xitay!”, “Uyghurlargha erkinlik!” dégendek jarangliq sho'arlarni towlidi. Pütün meydanni lerzige keltürgen sho'ar awazliri yiraq-yiraqlargha anglinip turatti.

Namayish ariliqida amérika Uyghur birleshmisining re'isi élshat hesen ziyaritimizni qobul qilip, nöwette bu xildiki namayishlarning néme üchün muhim ikenlikini tekitlidi.

Rabiye qadir xanimmu bu heqte toxtilip, Uyghur diyaridiki weziyet hazir chet'elliklernimu heyran qaldurghudek derijide yamanliship kétiwatqan bir ehwalda muhajirettiki Uyghurlarning némilerni qilalaydighanliqi heqqide toxtilip ötti.

Washin'gton shehiridiki “Uyghur insan heqliri qurulushi teshkilati” ning xadimi zubeyre xanimmu öz tesiratini biz bilen ortaqliship, bügünki namayish heqqide oylighanlirini bayan qildi. 

Bir sa'etlik qattiq sho'ar towlashtin kéyin namayish ishtirakchiliri sep bolup, sho'ar towlighach washin'gton shehirining eng awat jayliridin bolghan dupont aylanmisigha yürüsh qildi. Namayishchilarni qoghdighach tertip saqlap mangghan mototskilit we mashinilardiki saqchilar namayishning heywitini téximu ashurghan idi.