9-Nöwetlik qérindashliq uchrishish yighini istanbulda échilmaqchi
2017.07.07
Türkiyening istanbul shehiride pa'aliyet élip bériwatqan sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining uyushturushi bilen her yili ötküzülüp kéliwatqan “Dunya sherqiy türkistanliqlar qérindashliq uchrishish yighini” ning 9-nöwetliki 8-iyul küni etigen bashlanmaqchi. Mezkur yighinning teyyarliq xizmetliri axirliship, dunyaning herqaysi döletliridin kélidighan wekiller kélishke bashlighan. Yighinning kün tertipimu tarqitilghan.
Sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyiti re'isi, qérindashliq uchrishishi yighini teyyarliq komitéti mes'uli hidayetullah oghuzxanning bildürüshiche, bu yilqi qérindashliq uchrishishi burunqigha oxshimaydighan shekilde 15 téma heqqide yumilaq üstel yighini sheklide ötküzülidiken, yighin ehliliri her qaysi témilar toghrisidiki telep-pikirlirini, köz qarishini otturigha qoysa bolidiken. Bu arqiliq yighinda dewaning yéngi bir pilanini tüzüp chiqishqa tirishidiken.
Mezkur uchrishish toghrisidiki ziyaritimizni qobul qilghan hidayetullah oghuzxan ependi, bu qétimqi uchrishishqa 14 dölettin 140 kishining ishtirak qilidighanliqini bayan qildi. Hidayetullah oghuzxan ependi Uyghurlar qattiq éghir weziyette turuwatqan bügünki künde, bundaq bir uchrishishning ötküzülüshining zor ehmiyetke ige ikenlikini, bu uchrishishning burunqilargha oxshimaydighanliqini tekitlidi.
Qimmetlik radi'o anglighuchilar, bu yilqi uchrishishning chong témisi “Özgiriwatqan dunya weziyitide sherqiy türkistan müjadilisining istratégiyilik yol xeritisi” bolup, bu témini chöridigen halda 15 témida doklat bérish we yumilaq üstel yighini ötküzülidiken. Hidayetullah oghuzxan yighinda muzakire qilinidighan témilar toghrisida melumat berdi.
Yighinda muzakire qilinidighan asasiy témilar: “Xitayning kéngeymichilik siyasiti we xelq'ara weziyetning tehlili, teshkilatlar otturisidiki istratégiyilik ortaqliq we hemkarliqning ehmiyiti, sherqiy türkistan mesilisini xelq'ara sehnide qanuniy küchke ige qilish, asiya we asiya tinch okyan döletliride sherqiy türkistan mesilisini kün tertipke élip kélishning yolliri, ottura sherq döletliride sherqiy türkistan mesilisini kün tertipke élip kélish we hel qilish chariliri, xelq'araliq kéngesh hey'itini qurup chiqish, Uyghurlargha ortaq we uchur merkizini qurup chiqish, médiya guruppiliri we dangliq zhurnalistlar bilen munasiwetni kücheytishning usul-chariliri, sherqiy türkistan müjadilisining istratégiyilik basquchliri, sherqiy türkistan xelqige milliy mepkure we angni singdürüsh üchün mulahize we emeliy layiheler toghrisida muzakire” lerdin ibaret.
Se'udi erebistanning mekke shehiridin kélip uchrishishqa qatnishiwatqan Uyghur ziyaliysi, zhurnalist sirajidin ependi bu yighinlargha 4 qétim qatnashqanliqini, mezkur yighinning dewa üchün paydiliq boluwatqanliqini bayan qildi.
9 Yildin béri her yili bu yighin'gha ishtirak qilghan sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining bash katipi ablet abduréhim ependi bu uchrishishlarning dewada Uyghurlar arisida pikir birlikini hasil qilishqa türtkilik rol oynawatqanliqini otturigha qoydi.
Enqerediki xajettepe uniwérsitéti tarix oqutquchisi, istratégiye mutexessisi doktor erkin ekrem ependi yighinning kün tertipige qarighanda xelq'ara sewiyede bir yighin bolidighanliqini éytti.
“Dunya sherqiy türkistanliqlar qérindashliq uchrishish yighini” ning 9-nöwetliki bu yil 7-ayning 7-künidin 11-künigiche istanbul shehirige yéqin siliwre dégen yerdiki bir méhmanxanida ötküzülidiken.