Президент доналд трамп 7-ноябирдики “коммунизм қурбанлири күни” дә баянат елан қилди

7-Ноябир күни ақсарайниң тор бетидә “коммунизм қурбанлириниң хатирә күни” мунасивити билән баянат елан қилинди. Баянатта сабиқ совет иттипақи қурулғандин буян коммунистик һакимийәтләрниң инсанийәткә елип кәлгән балайиапәтлири әсләп өтүлди.

Америка президенти доналд трампниң намида елан қилинған бу баянатта һазирға қәдәр пүткүл дуня бойичә 100 милйондин артуқ инсанниң коммунистик һакимийәтләрниң зиянкәшликигә учриғанлиқи билдүрүлди. Доналд трамп баянатта дуняниң һәрқайси җайлирида тинчлиқ вә әркинлик үчүн күрәш қиливатқан кишиләрни унтуп қалмаслиққа чақирған. 

Бултур, йәни 2017-йили 7-ноябир күни америка президенти доналд трамп 7-ноябир күнини америкида пүтүн мәмликәт бойичә “коммунизм қурбанлирини хатириләш күни” дәп елан қилған иди. 

Бу йил 7-ноябир 1917-йили русийәдә партлиған “өктәбир инқилаби” ға 101 йил болған күн. Бу күн хәлқарада дунядики тунҗи коммунист һакимийәт тикләнгән күн дәп қарилиду. 

Америкидики вәзийәт анализчилиридин “бейҗиң баһари” журнилиниң баш муһәррири ху пиң әпәнди радийомиз зияритини қобул қилип, америка президенти доналд трампниң 7-ноябир елан қилған баянатиниң әһмийити һәққидә тохталди. 

Ху пиң әпәнди сөзидә америка президенти доналд трампниң баянатида тилға елинған “өктәбир инқилабниң сиясий пәлсәписи әркинлик вә инсаний қәдир-қиммәтни рәт қилиду. Шуңа өткән 100 йил мабәйнидә мәзкур инқилабниң түрткиси билән дуняға кәлгән диктатор дөләтләр дуняда 100 милйондин артуқ адәмниң җениға замин болди,” дегән сөзлирини алаһидә тилға елип өтти. У бу сөзләрниң коммунизмниң төмүр тапини астида һаятидин айрилғанлар вә һелиһәм дуняда мәвҗут болуп туруватқан ши җиңпиң һөкүмитигә охшаш коммунист һакимийәтләр астида езиливатқан хәлқләрни, лагерларға қамалған милйонлиған уйғурларни, кишилик һоқуқлири дәпсәндә қилинған тибәт вә хитай хәлқлирини көрситидиғанлиқини билдүрди. 

Америкидики уйғур сиясий паалийәтчиләрдин нурмәмәт мусабай әпәндиниң қаришичә, мәзкур баянат трамп һөкүмитиниң коммунизмға қарши мәйданиниң кәскин тонда ипадилиниши дейишкә болидикән. 

Нурмәмәт мусабай әпәнди мәзкур баянатниң дәл җәнвәдики б д т баш штабида хитайниң кишилик һоқуқ хатирисигә қарап чиқиш йиғини өткүзүлүватқан бир мәзгилдә елан қилиниши уйғурларниң коммунизм һакимийитиниң әң қаттиқ зиянкәшликигә учриған хәлқ икәнликиниң етирап қилинишидур, дәп көрсәтти. 

Нурмәмәт мусабай әпәнди йәнә доналд трампниң баянатидики “коммунизмдин ибарәт бу бәрбат болған идеологийигә чоқунғанлар дуняда зулум-заваллиқниң давамлишишиға һәссә қошиду” дегән сөзлирини нәқил елип, доналд трампниң мәзкур баянати нөвәттә хитай коммунист һөкүмитиниң қанлиқ бастурушиға учраватқан уйғурлар, йәни бүгүнки күндики коммунизмниң әң чоң қурбанлири болған уйғурлар вәзийитигә қарита хитайға қарши инкас қайтурмай җим турувалған дөләт вә һөкүмәтләрниң өз позитсийиси һәққидә қайта ойлинишиға берилгән қаттиқ сигнал дейишкә болидиғанлиқини тәкитлиди. 

Таратқулардики анализлар вә гугул торидики учурлардин мәлум болушичә, 1917-йили7-ноябир күни, йәни кона рус календари бойичә 10-айниң 25-күни петербургда йүз бәргән “өктәбир инқилаби” дәп аталған сиясий өзгириш болшевикләрниң һакимийитини барлиққа кәлтүргән. Буниң билән дуня икки сиясий лагерға, йәни коммунизм вә капитализм лагериға айрилишқа башлиған. Әнә шундин буян дуняниң һәрқайси җайлирида коммунистик һакимийәтләр тәрипидин зиянкәшликкә учриғучилар барғанчә көпәйгән. 1991-Йили сабиқ совет иттипақи парчиланғандин кейин шәрқий явропадики дөләтләрдә бир мәзгил һөкүм сүргән коммунист һакимийәтләрму арқа-арқидин ғулиған. Әмма асиядики хитай, шималий корейә вә латин америкисидики куба қатарлиқ аз сандики дөләтләрдә коммунист диктаторилиқидики һакимийәтләр йәнила мәвҗут болуп турмақта.