Японийәдики уйғур, тибәт, моңғул, хитай демократчилири бирликтә токйодики б д т университети алдида намайиш елип барди

Ихтиярий мухбиримиз һаҗи қутлуқ қадири
2016.09.16
yaponiye-bdt-uyghur-tibet-mongghol-namayish.jpg Уйғур, тибәт, моңғул, хитай демократчилири бирликтә токйодики б д т университети алдида намайиш елип бармақта
RFA/Haji Qutluq Qadiri


16 - Сентәбир 33 - нөвәтлик б д т кишилик һоқуқ кеңиши йиғини мунасивити билән японийәдики уйғур, тибәт, моңғул демократчилири бирликтә токйодики бирләшкән дөләтләр тәшкилати университети алдида намайиш елип барған болуп, намайишқа йәнә хитайдики кишилик һоқуқ мәсилилиригә көңүл бөлүватқан бир қисим японларму қатнашқан.

Җәнвәдә өткүзүливатқан 33 - нөвәтлик б д т кишилик һоқуқ кеңиши йиғини мунасивити билән токйодики бирләшкән дөләтләр тәшкилати университети алдида елип берилған уйғур, тибәт, моңғул, хитай демократчилириниң бирләшмә намайишини японийә уйғур бирлики тәшкилати тәшкиллигән болуп, намайиш шу йәр вақти чүштин кейин саәт үч йеримда башланди.

Қоллирида уйғур, тибәт, моңғуларниң байрақлирини көтүргән намайишчилар җараңлиқ авазда “уйғур, тибәт, моңғуларға әркинлик! нобил тинчлиқ мукапати саһиби лю шавбо қоюп берилсун!” дегән шуарларни товлап намайишни башлиди.

Намайишта алди билән японийә уйғур бирлики тәшкилатиниң рәиси турмуһәммәт һашим намайишчилар намидин баянат елан қилип, хитайдики кишилик һоқуқ мәсилилириниң еғирлиқини оттуриға қоюш арқилиқ, кишилик һоқуқ мәсилисидә әң зор хаталиқларни садир қиливатқан хитайдәк бир диктатор дөләтниң б д т кишилик һоқуқ кеңишиниң даимий һәйәт әзаси болуш салаһийитиниң пәқәтла йоқлуқини, шуңа бирләшкән дөләтләр тәшкилати бу қетимқи йиғинда хитайни даимий һәйәт әзалиқ салаһийитидин қалдуруш керәкликини тәкитлиди.

Намайиш җәрянида зияритимизни қобул қилған турмуһәммәт һашим мәзкур баянатнамә һәққидә тохталди.

Намайишқа иштирак қилған хитай демократчилиридин шав лин зияритимизни қобул қилип:“хитай өзиниң бирләшкән дөләт тәшкилати кишилик һоқуқ кеңишидики орнидин пайдилинип нөвәттә хитайдики кишилик һоқуқ паалийәтчилирини қаттиқ бастуриватиду. Хитай шималий корийигә һәр җәһәттин көпләп ярдәм бериватқан вә уларниң хәлқара қанунларға хилап һалда һәрбий синақларни елип беришиға йешил чирақ йиқип бериватқан бир дөләт. Шуңа биз хитай дөлитиниң йәнә қайтидин даимий һәйәт әзалиқиға сайлинишиға қарши туримиз” деди.

Хитай кишилик һоқуқ паалийәтчиси шав лин сөзидә йәнә:“2004 - вә 2005 - йиллири японийә һөкүмити бирләшкән дөләтләр тәшкилати кишилик һоқуқ кеңиши йиғинида хитайдики кишилик һоқуқ мәсилисиниң еғирлиқини оттуриға қоюп, бу һәқтә хитайни қаттиқ тәнқидләп, хитайниң бирләшкән дөләтләр тәшкилати кишилик һоқуқ кеңишиниң даимий һәйәт әзаси болуш салаһийитиниң пәқәтла йоқлуқини оттуриға қоюп наһайити тоғра қилған иди” деди.

Зияритимиз җәрянида турмуһәммәт һашим бу қетимқи намайишниң токйодики бирләшкән дөләтләр тәшкилати университети алдида елип берилиш сәвәби һәққидә тохталди.

Японийәдики моңғул кишилик һоқуқ паалийәтчи дайчин зияритимизни қобул қилип:“биз хитайниң б д т дики имтиязлиридин пайдилинип, кишилик һоқуқ кеңиши йиғинлирида уйғур, тибәт, моңғул мәсилилиригә сүйиқәст вә тәһдит қилишини йоқитиш үчүн, һәммимиз бу йәргә җәм болуп хитайниң б д т дики бу хил салаһийитиниң елип ташлиниши һәққидә намайиш елип бериватимиз” деди.

Намайишқа иштирак қиливатқан японлардин сато намайиш һәққидә тохтилип:“токйодики бирләшкән дөләтләр тәшкилати университети алдида өткүзүлгән намайишқа қатнашқан кишиләрниң сани чәклик болсиму, бирақ намайишниң тәсири зор болди” деди.

Игилишимизчә, японийә уйғур бирлики тәшкилати өзиниң тор бетидә вә шундақла японийәдики бир қисим иҗтимаий таратқуларда 13 - сентәбир “җиддий чақириқ” елан қилип 33 - нөвәтлик б д т кишилик һоқуқ кеңиши йиғини мунасивити билән 16 - сентәбир токйодики бирләшкән дөләтләр тәшкилати университети алдида тибәт, моңғул, хитай демократчилири билән бирликтә кәң көләмлик бирләшмә намайиш елип баридиғанлиқини билдүргән.

Юқириқи аваз улинишидин тәпсилатини аңлаң.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.