Bishkekte afghanistan mesilisi boyiche xelq'araliq yighin ötküzüldi

2014-Yilning axirida amérika bashchiliqidiki xelq'araliq küchler afghanistandin chiqip ketkendin kéyinki afghanistan hem ottura asiyaning xewpsizliki mesilisi muhakime qilin'ghan xelq'araliq yighin yéqinda qirghizistan paytexti bishkekte ötküzüldi.

Yighin'gha b d t bash katipining wekili miraslaw incha, kolléktip xewpsizlik kélishimi teshkilatining bash katipi nikolay bardiyuzha, shangxey hemkarliq teshkilati térrorizmgha qarshi turush komitétining mes'uli hemde yawropa ittipaqi qatarliq 20 din artuq xelq'araliq teshkilat we 50 ke yéqin dölet we rayonlarning tashqi ishlargha mes'ul xadimliri qatnashti.

Qirghizistanning xewpsizlik ishliri boyiche mu'awin bash ministiri toqan mamitow 2014-yili amérika bashchiliqidiki nato qisimliri afghanistandin chiqip ketkendin kéyinki weziyet heqqide toxtilip: afghanistan mesilisi pütün dunyani tinchsizlanduruwatidu. Biraq, bu heqte hazirghiche konkrét tedbirler ishlinip chiqqini yoq. Bolupmu 2014-yildin kéyin ottura asiya weziyitining qandaq bolushi bizni hemmidin bek ensiritidighan mesile bolup turuwatidu. Gerche bu rayonda kolléktip xewpsizlik teshkilati we shangxey hemkarliq teshkilatigha oxshash xelq'araliq teshkilatlar pa'aliyet ilip bériwatqan bolsimu, biraq bu teshkilatlar ottura asiyada térrorizmgha hemde zeherlik buyumlar etkeschilikige qarshi küresh qilishning konkrét chare-tedbirlirini teyyarlash jehette ottura asiya ellirini xatirjem qilalighini yoq. Shunglashqa biz ottura asiyadiki her bir dölet öz aldigha xewpsizlik charilirini qollinishqa mejbur boluwatimiz, dep körsetti.

Kolléktip xewpsizlik kélishimi teshkilatining bash katipi nikolay bardiyuzha nöwette afghanistanda ishlepchiqiriliwatqan zeherlik buyumlarning 30% tin köprekining ottura asiya arqiliq rusiye we yawropagha tarqiliwatqanliqini tekitlep tajikistan, qirghizistan we özbékistan qatarliq döletlerning zeherlik buyumlar etkeschilikige qarshi küreshte téximu zor tirishchanliq körsitishini telep qildi.

Yighinda yene, xewpsizlik küchliri afghanistandin chiqip ketkendin kéyin hazirqi hakimiyet bilen talibanlarning munasiwiti, afghanistandiki zeherlik ösümlük östürülidighan térilghu yerlirini yoqitishning usul-chariliri ottura asiyadiki énérgiye menbelirining xewpsizlikini qoghdash, diniy esebiy küchlerning tajikistan, özbékistan we qirghizistan qatarliq döletlerge kéngiyip kétishining aldini élish qatarliq mesililer muhakime qilindi.

Bu qétimqi afghanistan mesilisi heqqidiki xelq'araliq yighin heqqide toxtalghan siyasiy közetküchi émil qazaqbayiw bolsa barliq ottura asiya memliketliride dégüdek yüz bériwatqan parixorluq we chiriklishishning 2014-yili xewpsizlik küchliri afghanistandin chiqip ketkendin kéyinki ottura asiyani zeherlik chékimlikler sodisi bazirigha hemde térrorchilar bazisigha aylandurup qoyushi mumkinlikini bildürdi.

Közetküchiler amérika bashchiliqidiki nato qisimliri afghanistandin chiqip ketkendin kéyin ottura asiya weziyitide yüz bérish éhtimali bolghan dawalghushlarning rusiye, xitay qatarliq etraptiki döletlergimu yéyilishi mumkinlikini perez qilishmaqta.