Uyghurlar gérmaniye tashqi ishlar ministirliqida söhbette boldi

8 - Aprél küni d u q ijra'iye komitéti re'isi dolqun eysa we qurultay yashlar komitéti re'isi gheyur ependiler gérmaniye kishilik hoquq komitéti mes'uli berbél koflérning teklipi bilen tashqi ishlar ministirliqi binasida söhbet ötküzgen.

Bu qétimqi söhbetke Uyghur wekilliridin sirt tibet teshkilati, xeter astidiki milletlerni qoghdash teshkilati, xelq'ara kishilik hoquqni közitish teshkilati, chégrasiz muxbirlar teshkilati qatarliq xelq'ara kishilik hoquq organlirining bir qisim wekillirimu qatnashqan.

Dolqun eysa ependining bügün bérlindin bergen uchurigha asaslan'ghanda, gérmaniye kishilik hoquq komitéti mes'uli berbél koflér xanimning ularni bu qétimqi söhbetke chaqirishtiki meqsiti, gérmaniye da'irilirining aldinqi ay xitay hökümiti bilen Uyghurlar, tibetler hemde xitay xelqining insan heqliri mesilisi üstide élip barghan söhbitining mezmunidin melumat bérish iken.

Dolqun eysa ependining éytishiche, ötken ayning 20 - künidin 25 - künigiche gérmaniye prézidénti ga'uk ependi xitayda ziyarette bolghan bolup, 60 kishilik bu ziyaretchiler ömiki terkibide gérmaniye kishilik hoquq komitétigha yéngidin mes'ulluqqa teyinlen'gen berbél koflérmu bolghan. Ziyaret esnasida, prézidént ga'uk ependi shangxeydiki gérmaniye konsulxanisida bir qisim xitay kishilik hoquq pa'aliyetchiliri bilen uchrashqan hemde xitay da'iriliri bilen bolghan söhbette kishilik hoquq mesilisini tilgha alghan. Gérmaniye kishilik hoquq komitéti mes'uli berbél koflér xanimmu xitay da'iriliri bilen bolghan insan heqlirige a'it söhbet jeryanida Uyghurlar we tibetler mesilisini söz témisi qilghan. Bügünki bérlindiki uchrishish, ene shu chaghda xitay hökümiti bilen Uyghurlar, tibetler mesilisi üstide élip barghan söhbitining mezmunidin Uyghur we tibet wekillirini waqiplandurush bolghan.

Melumki, gérmaniye prézidénti ga'ukning ötken ay élip barghan xitay ziyariti gérmaniye we yawropa axbarat wasitiliride Uyghurlar mesilisini yene bir qétim otturigha tartip chiqarghan. Ga'uk xitay ziyaritini bashlashtin ilgirila, uning xitay démokratliri, Uyghurlar, tibetler, falun'gongchilar we xitaydiki xristi'anlar mesilisini otturigha qoyidighanliqi gérmaniyediki metbu'atlarda bayan qilinip kelgen. 19 - Mart d u q bayanatchisi dilshat rishitmu axbarat sahesige söz qilip, gérmaniye prézidénti ga'ukning xitay ziyariti mezgilide Uyghurlarning kishilik heq - hoquqining depsende qilinish mesilisini tilgha élishini telep qilghan. Uning bayanati köpligen axbarat wasitiliride köchürüp tarqitilghan idi.

Dolqun eysa ependi bügünki bu söhbet jeryanida Uyghurlargha a'it konkrétni mesililerni tekitligendin sirt, gérmaniyening ürümchide qurghan mashina zawutlirigha Uyghur ishchilarni qobul qilish mesilisini, ürümchide yéngidin quruluwatqan gérmaniye sana'et rayoni mesilisini tilgha alghan. Uning éytishiche, ular otturigha qoyghan patigül ghulam mesilisi bu qétimqi söhbette muhim téma bolghan.

D u q yashlar komitéti re'isi gheyur ependimu bu heqte ziyaritimizni qobul qilip, gérmaniye tashqi ishlar ministirliqida ötküzülgen bu qétimqi söhbette tilgha élin'ghan Uyghurlargha munasiwetlik bezi muhim témilarni semimizge saldi.

Bu qétimqi söhbet, d u q wekillirining gérmaniye tashqi ishlar ministirliqi kishilik hoquq komitéti mes'uli bilen ötküzgen tunji qétimliq söhbet emes. Ötken yili 9 - dékabir küni gérmaniye tashqi ishlar ministirliqi kishilik hoquq komitétining sabiq mes'uli shitrasér ependi d u q mu'awin re'isi ümid agahi we qurultay neshriyat - teshwiqat komitéti mudiri perhat muhemmidi qatarliq Uyghur wekillirini qobul qilip, özlirining shu yili xitay hökümiti bilen Uyghurlar mesilisi üstide élip barghan söhbitining mezmunidin melumat bergen we Uyghur ilining nöwettiki weziyiti heqqide pikirleshken idi.