D u q rehberliri yawropa parlaméntining bayanatigha yuqiri baha berdi

Yawropa parlaménti ezalirining bulghariyediki Uyghurlarni xitaygha qayturmasliq toghrisida élan qilghan bayanati dunya Uyghur qurultiyi rehberlirining yuqiri bahasigha érishti.

16-Yanwar yawropa parlaméntining mu'awin re'isi fabi'o massimo kastaldo bashliq 6 neper parlamént ezasi bulghariyede tutup turuluwatqan 5 neper Uyghur muhajirning xitaygha qayturulushining yaman aqiwetlerge seweb bolidighanliqini ilgiri sürüp birleshme bayanat élan qilghan idi.

Bulghariye hökümitining xelq'ara qanun we ehdinamilerge ri'aye qilip, Uyghur musapirlirigha siyasiy panahliq bérishi lazimliqi tilgha élin'ghan bu bayanatqa qarita d u q rehberliri bügün inkas qayturup, buni “Yawropa parlaménti 2018-yilining muqeddimiside Uyghurlar mesilisi üchün basqan tunji ijabiy qedimi” dep bahalidi.

16-Yanwar élan qilin'ghan bu birleshme bayanatqa yawropa parlaméntining mu'awin re'isi fabi'o massimo kastaldo, parlamént ezasi ilxan küchük, hélga trüpel, iwo wajgé, ignazyo karra'o, roma trémosa balchéls qatarliq 6 neper ezasi imza qoyghan. Bayanatta 2017-yili 27-iyul bulghariyege kirip siyasiy panahliq tiligen, emma panahliq iltimasliri qobul körülmey, xitaygha qayturushqa tereddut qilin'ghan 5 neper Uyghurni saqlap qélish, nawada bu Uyghurlar xitaygha qayturulghan teqdirde qamaq jazasigha, qéyin-qistaqqa, hetta ölüm xewpige duchar bolushi mumkinliki eskertilgen.

Aldinqi hepte yawropa ziyariti esnasida, yawropa parlaménti hemde “Uyghur dostluq guruppisi” ning ezasi bolghan bu zatlar bilen biwasite söhbetlerde bolghan d u q ning re'isi dolqun eysa ependi, bu qétimqi birleshme bayanatning del waqtida dunya döletlirige Uyghur musapirlar mesilisi heqqide bérilgen muhim bir signal bolghanliqini tilgha aldi. U sözide, bu bayanatni élan qilghan yawropa parlaménti ezalirining hazirgha qeder xitaygha qayturulghan 300 din artuq Uyghur muhajirlarning aqiwiti heqqide belgilik melumati barliqini tekitlidi.

D u q ning mu'awin re'isi perhat muhemmedi ependimu mezkur bayanatning ehmiyitini tilgha élip, d u q gha wakaliten bu bayanatqa yuqiri baha béridighanliqini bayan qildi.

D u q ning programma yétekchisi pétér irwén ependimu bu heqte toxtilip, “Yawropa parlaménti ezalirining 2018-yilining muqeddimiside Uyghurlar üchün basqan bu ijabiy qedimige mubarek bolsun deymen,” dédi. U munularni tilgha aldi: “D u q Uyghurlarning kishilik hoquq mesilisi toghrisida yawropa parlaméntida yillardin buyan köp pa'aliyetlerni élip bardi. Bolupmu axirqi 2 yilda parlaménttiki pa'aliyetlirining sani, derijisini yuqiri kötürüp, köpligen yuqiri derijilik parlamént ezaliri we rehberliri bilen biwasite uchrishishlar ötküzdi. Buning netijiside, 2017-yili 19-öktebirde yawropa parlaméntida "Uyghur dostluq guruppisi" quruldi. Qurultay re'isi dolqun eysa ependi bilen aldinqi hepte yawropa parlaméntida élip barghan ziyaritimiz jeryanida, parlamént ezalirigha Uyghur muhajirlar yoluquwatqan éghir qismetler anglitilghan idi. Aridin nechche kün ötmeyla yawropa parlaménti ezalirining bu bayanatni élan qilishi, ularning Uyghurlar mesilisige neqeder estayidil we jiddiy qarawatqanliqining bir ipadisi hésablinidu. Men yawropa parlaménti ezalirining 2018-yilining muqeddimiside Uyghurlar üchün basqan bu ijabiy qedimige mubarek bolsun deymen.”

Dolqun eysa ependining bildürüshiche, yawropa parlaméntining mu'awin re'isi fabi'o massimo kastaldo ependi bügün, yeni 17-yanwar özining twéttér sehipiside maqale élan qilip, Uyghurlarning nöwettiki qismetliri heqqide toxtalghan we özining Uyghurlar mesilisige yéqindin köngül bölüshige Uyghurlar uchrawatqan éghir zulumnlarning seweb bolghanliqini ipade qilghan.

Yawropa parlaménti ezalirining bulghariyediki Uyghurlar heqqide élan qilghan birleshme bayanatida we parlaméntining mu'awin re'isi fabi'o massimo kastaldo ependi bügün élan qilghan maqalilerde Uyghur diyaridiki weziyetning intayin éghirliqi, Uyghurlarning kishilik heq- hoquqlirining xalighanche depsende qiliniwatqanliqi, xelq'ara jem'iyetning Uyghur weziyitige jiddiy köngül bölüshi lazimliqi otturigha qoyulghan.