Fethullahchilar Uyghur mesilisige qandaq qaraytti?

15 - Iyul küni türkiye armiyesi ichidiki bir ochum qomandan we herbiy türkiye hökümitige qarshi herbiy özgirish élip bérishqa urun'ghanda, xelq kochilargha chiqip tankilarning aldida yétiwélip, enqerening qazan rayonidiki urush ayropilanliri uchidighan hawa armiyesige bésip kirip jénini tikip tosushqa tirishqan idi. 12 Sa'et dawamlashqan, 238 kishi hayatidin ayrilip qalghan, 2197 kishi yaridar bolghan idi. Türkiye hökümitining bir aydin buyanqi tekshürüshi netijiside bu herbiy özgirishke urunush weqesini “Fethullah gülen xizmet herikiti” dep atalghan, hazir türkiye hökümiti “Fethullahchi térror teshkilati” dep atighan guruhning qilghanliqi jezimleshti. Biz igiligen melumatlargha asaslan'ghanda, bu heriket ichide 27 neper etrapida türkiyede yashawatqan Uyghurlarmu bar bolup, bular xizmitidin chiqiwétilgen.

Fethullahchilarning türkiyede we dunyadiki 100 dek dölette mektep, ammiwiy teshkilatliri bar bolup, türkiyede chong téléwiziye, gézit, zhurnal we radiyolirimu bar idi. Mezkur axbarat wasitiliri Uyghurlar toghrisidiki xewerlerge orun bermeytti. Buning sewebi néme? bu heqte köz qarishini igilesh üchün türkiyede pa'aliyet élip bériwatqan sherqiy türkistan ammiwiy teshkilat mes'ulliri we Uyghur ziyaliyliri bilen söhbet élip barduq.

Sherqiy türkistan weqpining sabiq re'isi hamut göktürk ependi fethullahchilarning burundin tartip xitay terepte turidighan siyaset élip barghanliqini, ular 1997 - yili özining tor bétide Uyghurlar toghrisida mexsus bayanat élan qilghanliqini dédi.

Hamut göktürk ependi fethullahchilarning saman yoli téléwiziyeside 1990 - yillarning bashlirida, Uyghurlar toghrisida bir qétim orun bérip kéyin, peqet orun bermigenlikini bayan qildi.

Hamut göktürk ependi, xitay hökümitining 5 - iyul ürümchi weqesi yüz bergende, fethullahchilarning muxbirlirining ürümchige bérishigha ruxset qilghanliqini, osman namidiki bu muxbirning ürümchidin xitay tereptari xewer ewetkenlikini bayan qildi.

Dunya Uyghur qurultiyi mu'awin re'isi séyit tümtürk ependi fethullahchilar sherqiy türkistan mesilisige hésdashliq qilish bir terepte tursun, Uyghurlarni qarilaydighan xewerlerge orun bergenlikini tekitlidi.

Qimmetlik radiyo anglighuchilar “Xizmet herikiti” dep atalghan fethullahchilarning axbarat organlirida Uyghur mesilisige orun bermesliki yaki xitay tereptari xewerlerge orun bérishidiki seweb zadi néme dégen so'alimizgha türkiye istratégiyelik chüshenche inistituti mutexessisi doktor erkin ekrem ependi jawab berdi.

Hamut göktürk ependi fethullahchilarning Uyghurlar dewasini qollimasliqidiki eng muhim sewebliridin birining iqtisadiy menpe'ettin ibaret ikenlikini ilgiri sürdi.

Herbiy siyasiy özgirish meghlup bolghandin kéyin, türkiye hökümiti bu weqeni türk armiyisige singip kiriwalghan fethullah gülenning qollighuchilirining qilghanliqini ilgiri sürdi. Hazir türkiye hökümiti amérika pénsilwaniyede turuwatqan fethullah gülenni amérikining qayturup bérishini telep qilip, washin'giton'gha resmiy hey'et ewetip matériyalini sundi. Amérika hökümiti buni jezimleshtürüsh üchün türkiye bilen hemkarlishidighanliqini bildürgen.