“Iyi” partiyesi bayanat élan qilip, türkiyening 11 Uyghurni derhal qoyup bérishini telep qildi
2018.11.02

10-Ayning 11-küni malayshiya hökümiti tutqundiki 11 neper Uyghur musapirni qoyup bérip türkiyege yolgha salghan idi. Türkiyening istanbul atatürk ayrodromigha yétip kelgen bu Uyghurlar hazirghiche ayrodromdiki nazaretxanida tutup turulmaqta.
“Iyi”, yeni “Yaxshi” partiyesi istanbul shöbisining bashliqi satuq bughraxan qawunju bashchiliqidiki 150 etrapida kishi qatnashqan 1-noyabir künidiki pa'aliyette, satuq bughraxan qawunju türkiye hökümitining bu 11 Uyghurning derhal türkiyege kirishige ruxset qilishini telep qilip metbu'at bayanati oqup ötti.
11 Uyghur tutup turuluwatqan istanbul atatürk ayrodromining aldida ötküzülgen metbu'at bayanati élan qilish yighinigha “Iyi” partiyesi rehberliri, ezaliridin sirt az sanda Uyghurlarmu ishtirak qildi.
Satuq bughra qawunju ependi metbu'at bayanatning béshida bu pa'aliyetni ötküzüshtiki meqsiti heqqide toxtilip: “Bügün éghir bésim ichide turuwatqan Uyghur qérindashlirimizning derdini jama'etchilik bilen ortaqlishish, shundaqla hazir saqchi idarisining nazariti astida turuwatqan, xitayning sherqiy türkistan rayonidin ming teste qéchip türkiyege kélip, panahliq tilimekchi bolghan 11 Uyghur qérindishimizning heq we hoquqini qoghdash üchün bu yerge kelduq” dédi.
Satuq bughraxan qawunju ependi bayanatida 4 milyondin artuq süriye we afghanistandin kelgen musapirgha ige chiqiwatqan türkiye hökümitidin “Uyghurlarning ularchilik qimmiti yoqmu?” dep so'al sorap mundaq dédi: “Xitaydiki adem qélipidin chiqqan bésimdin qéchip, jénini qutquzup qélish üchün aldi bilen malayshiyagha, u yerdin ana yurti türkiyege kélip panahliq tiligen, ayal we balilarnimu öz ichige alghan 11 Uyghur, 17 kündin buyan istanbuldiki atatürk ayrodromidiki nazaretxanida türkiyege kirish üchün ruxset kütmekte. Bu Uyghurlarning hazir dölitimizde yashawatqan 4 milyondin artuq süriyelik we afghanistanliq köchmenlerdin néme perqi bar? bu Uyghur qérindashlirimizning uzun yillardin béri dölitimiz bizdin yighqan bajlar bilen heqsiz dawalawatqan, qatnash wastiliridin heqsiz paydilanduruwatqan, heqsiz oqutuwatqan süriyelik musapirlarchilik qimmiti yoqmu?”
“Iyi”, yeni “Yaxshi” partiyesi istanbul shöbisining bashliqi satuq bughraxan qawunju bayanatida istanbuldiki atatürk ayrodromida tutup turuluwatqan 11 Uyghurning héchqandaq térrorluq pa'aliyetke ishtirak qilmighan kishiler ikenlikini, shunga türkiye hökümitining bularning türkiyege kirishige derhal ruxset qilishi kéreklikini telep qilip mundaq dédi: “Biz iyi partiyesi istanbul shöbisi bolush süpitimiz bilen hökümet we dölet rehberlirimizge shuni démekchimizki, biz jama'et xewpsizlik organliridin igiligen melumatlargha qarighanda, bu qérindashlirimiz héchqandaq térrorluq pa'aliyitige arilashmighan we héchqandaq térrorluq teshkilatigha tewe emes iken. Bu Uyghur qérindashlirimizgha dölitimiz panahliq tiligüchi mu'amilisi emes, köchmen mu'amilisi qilishi kérek. Qérindashlirimiz türkiyediki süriyelik we afghanistanliqlarchilik bu dölette turush heq we hoquqigha ige. Sani 4 milyondin ashqan süriyelik we afghanistanliq musapirlargha oqush, dawalinish, qatnash we öy ijarisi yardem puli bériwatqan dölitimizning 11 Uyghur qérindishimizghimu oxshash heq we hoquqni bérishini telep qilimiz”.
Satuq bughraxan qawunju ependi bayanatining axirida türkiye dölitige 11 Uyghurni béqish tes kelse, “Iyi” partiyesining bu Uyghurlarni baqidighanliqigha wede béridighanliqini bayan qilip mundaq dédi: “Dölitimizning 11 Uyghur qérindishimizni béqishqa küchi yetmise, biz ‛iyi‚ partiyesi bolush süpitimiz bilen ularning yémek-ichmek, turush, oqush qatarliq pütün chiqimlirini béridighanliqimizgha wede bérimiz. Hökümitimizning bu mesilini derhal hel qilip bérishini, 11 Uyghur qérindishimizni közimiz körüp turup ölüm yoligha salmasliqini telep qilimiz”.
Istanbul atatürk ayrodromida 1-noyabir küni chüshtin kéyin ötküzülgen muxbirlargha bayanat bérish pa'aliyitige ishtirak qilghan sherqiy türkistan wexpining sabiq re'isi xemit köktürk ependi pa'aliyetke parlamént ezaliri we bashqilardin bolup 150 etrapida kishining ishtirak qilghanliqini tilgha aldi.
Xemit köktürk ependi xitay hökümitining Uyghur diyaridiki Uyghurlarghila emes, belki chet'eldiki Uyghurlarghimu yalghan eyibleshler bilen zulum séliwatqanliqini, bu xil pa'aliyetlerning paydiliq bolidighanliqini tilgha aldi.
Malayshiya hökümiti xitay hökümitining 11 neper Uyghur musapirni qayturup bérish heqqidiki küchlük telipige qarimay, bu Uyghurlar üstidiki barliq eyibnamilerni bikar qilip, ularni erkinlikke chiqarghan idi. Bu Uyghurlarning bezilirining bala-chaqiliri türkiyede bolup, türkiye hökümitining bularni ayrodromda tutup turushi naraziliqlargha uchrimaqta. 30-Öktebir küni “Iyi” partiyesi parlamént ezasi isma'il oq ependi, parlaméntta hökümetke so'al xéti sunup, bu bigunah Uyghurlarni néme üchün türkiyege kirishke ruxset qilmighanliqini sorighan idi.