Ezher uniwérsitéti oqughuchisi élyasjanning a'ilisi hélihem iztirap chekmekte

Misirdiki tora türmisige qamilip hazirghiche xewiri bolmighan 16 Uyghur oqughuchining biri élyasjan raxmanning ezher uniwérsitéti oqughuchiliq kinishkisi.

Misirdiki tora türmisige qamilip hazirghiche xewiri bolmighan 16 Uyghur oqughuchining biri élyasjan raxmanning pasporti.

Misirdiki tutqunda, tora türmisige qamalghan Uyghurlardin 16 sining ta hazirghiche xewiri yoq. Ezher uniwérsitétining oqughuchisi élyasjan raxman, ötken yili 1-séntebirdin bashlap ghayib qilin'ghan shu oqughuchilarning biri.

Emdila 24 yashqa kirgen élyasjan, misirda tutqun bashlan'ghan künlerde, qizi we éghir ayagh ayalining bixeterlikini oylap, türkiyege awwal ularni yolgha salidu. Etisi özi herdeqe ayrodromida sewebsizla tutup qélinidu. Élyasjanning ikkinchi qizi u tura türmisidiki chéghida tughulidu. Uning ayali munzire ikki qizini baghrigha bésip aylardin béri élyasjanning iz-dérikini qilmaqta.

Bultur 7-ayda Uyghurlarni nishan qilip awwal qahire, kéyin pütün misirda élip bérilghan shu qétimqi tutqun herikitini misir da'iriliri “Qanunsiz köchmenlerni tazilash” dep chüshendürgen bolsimu, qolgha élin'ghan Uyghur oqughuchilarning köp qismining misirda qanunluq oquwatqanliqi ashkarilan'ghan idi.

Misirdiki tutqun'gha uchrighan Uyghurlarning adwokati izzet gheniym ilgiri axbaratlargha “Qolgha élin'ghan oqughuchilar reng boyiche sériq renglikler, qizil renglikler we ghayiblar dep üch chong guruppigha ayrilidu. Bulardin axirqi guruppigha mensup 16 Uyghur oqughuchi 1-séntebirdin bashlap ghayib boldi” dégen idi.

Élyasjan raxman misirda tutqun qilinip tora türmisige qamalghandin kéyin qizil renglik katégoriyege ayrilghan 16 oqughuchining biri.

Ezher uniwérsitétining oqughuchisi élyasjan raxmanning ayali munzire misirdiki tutqanda öz a'ilisining weyran bolghanliqigha hékayisini sözlep berdi.

Bu yil 20 yashqa kirgen munzire, 2014-yili, misirgha oqushqa kelgen. Ezherning ottura mektipide oquwatqan munzire 2015-yili 9-ayda, yurti qeshqerge qaytip, özige oxshash misirda oquwatqan élyasjan bilen toy qilip, bille misirgha qaytip kelgen. U, baliliqidin tartip tonuydighan élyasjan bilen bextlik a'ile muhitida oqushini dawam qilidu. Ularning bir omaq qiz perzenti bolidu. Munzire ikkinchi qizigha éghir ayagh halda, özi ezherning ottura mektipide, yoldishi ezher uniwérsitétining 1-yilliqida oqushini dawam qilip imtihan'gha teyyarliq qiliwatqan künlerde, yeni 2017-yili, 7-ayning 4-küni kéchide qabahetlik chüsh kebi bashlan'ghan qara qoyuq tutqunning xewiri, Uyghur oqughuchilar arisida bir demdila pur kétidu.

Élyasjan emdila bir yashqa kirgen qizi, ikkinchi qizigha 6 ayliq hamilidar ayalini élip etisi noweybi ayrodromigha kélidu. Halbuki sawaqdashlirining “Isming tizimlikke chüshken bolushi mumkin” dégen qisqa uchuri bilen, u qizi we ayalining özi bilen teng mangsa hemmisining péshkellikke uchrash éhtimalini oylap, aldi bilen ularni türkiyege yolgha salidu. U, ayali we balisining türkiyege yétip barghanliqidin téléfon arqiliq xewer tépip xatirjem bolghandin kéyin, muhemmet yasin isimlik yene bir aghinisi bilen birge türkiyege méngishqa temshelgende ayrodromda tutqun qilinidu we ayrodromda 7 kün tutup turulghandin kéyin, tora türmisige yötkilidu. U ayali bilen shuningghiche téléfonda alaqiliship turidu. Emma u tora türmisige barghandin kéyin, munzirening élyasjan bilen alaqisi pütünley üzülüp qalidu.

Munzire özining ikkinchi qizini yenggigen peytide, élyasjanning türmidin téléfon qilip, qizini bek séghin'ghanliqini qayta-qayta dep ketkenlikini éytip yighlap ketti.

Axirqi qétim 2017‏-yili 8-ayning 30-küni qurban héytning harpisida élyasjandin yene téléfon kélidu, bu qétim élyasjan özining 16 balining qatarida qizil guruppigha bölün'genlikini, qalghan ikki guruppidikilerni bashta qoyup bergenlikini hemde saqchilarning “Qizil guruppidikilerni xitayning ular térrorchi dégen uchuri bilen tutqan bolsaqmu, silerni xata tutup qaptuq, esli bigunah ikensiler, peqet tekshürüshtin kéyin qoyup bérimiz” dégenlikini éytqan iken.

Élyasjanning tura türmisidin qilghan shu qétimliq téléfonidin kéyin, ularning alaqisi pütünley üzülgen. Bashqilardin bu ghayib 16 Uyghurning xitaygha qayturulghanliqi heqqidiki müjmel uchurlarni anglighan bolsimu, özining her waqit, “Qizlirimning dadisi türmidin haman chiqidu”, dégen ümidini üzmey kéliwatqanliqini bildürgen munzire, dadisi türmidiki chaghda tughulghan ikkinchi qizining hazir 7 ayliq bolghanliqini, qizigha élyasjan tallighan “Meyzure ” dep isim qoyghanliqini éytti. Dadisi türmide chéghida tughulghan meyzurening ismi “Asanliqqa érishküchi” dégen menagha ige iken.

Élyasjan naheq tutulup ghayib bolghandin kéyin, bu a'ilining tartqan azab-oqubetliri özliri bilenla tügimeydu, hetta ularning wetende qalghan ata-aniliri we uruq-tughqanlirimu oxshimighan achchiq teqdir qismetlerge uchrighanliqi melum.